„Wzgórze przyśnień” Arthura Machena – o walijskich krajobrazach i ulicach Londynu

Arthur Machen, „Wzgórze przyśnień”, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2020

„Zaklinali mnie na wszystkie świętości, bym nie publikował tej książki, ponieważ, jak wyjaśniali, była tak marna, nędzna i nijaka, że ogłoszenie jej drukiem unicestwiłoby ów zaczątek literackiej reputacji, jaki zdążyłem już zdobyć”. Właśnie tak między innymi odpisywano Arthurowi Machenowi na listy, gdy ten próbował znaleźć wydawcę dla swojego rękopisu pod tytułem „The Hill of Dreams”. Cytat pochodzi z wstępu do wydania z 1923 roku, w którym Machen opisuje genezę i proces powstawania utworu.

W pięćdziesiątym dziewiątym odcinku podcastu z cyklu „W księgarni” polecamy słuchaczom książkę wydaną w 2020 roku w wydawnictwie PIW w serii „Proza światowa”. „Wzgórze przyśnień” przetłumaczył z angielskiego Maciej Płaza, on też opatrzył ją posłowiem „W ogrodzie Awaloniusza”

Arthur Llewellyn Jones Machen urodził się w 1863 roku w Caerleon-on-Usk w Walii, zmarł w 1947 roku w Beaconsfield. Był walijskim pisarzem i eseistą, najbardziej znanym jako twórca opowiadań grozy. Wychowywany w ubogiej rodzinie proboszcza anglikańskiego, ukończył szkołę średnią w Hereford. W młodości uczył się łaciny i greki, interesował się mitologią i literaturą antyczną, czytał literaturę metafizyczną i okultystyczną, która wywarła duży wpływ na jego późniejszą twórczość. Jako osiemnastolatek wyjechał do Londynu, gdzie pracował dorywczo w wydawnictwach, czasopismach oraz udzielał korepetycji. W późniejszych latach pracował jako urzędnik, tłumacz i nauczyciel. Jego pierwszymi książkami były: niewielkich rozmiarów parodia średniowiecznych traktatów scholastycznych „The Anatomy of Tobacco” z 1884 roku oraz tom opowieści „The Chronicle of Clemendy” z 1888. Początkowo tłumaczył z francuskiego, przełożył między innymi: „Heptameron” Małgorzaty z Nawarry oraz wiele tomów „Pamiętników” Casanovy. W tym samym czasie zadebiutował jako autor grozy, publikując tomik dwóch opowiadań „The Great God Pan” oraz „The Inmost Light”. Jest autorem powieści „The Three Impostors” (1895); tomiku krótkiej prozy „Ornaments in Jade” (1924); książki eseistycznej „Hieroglyphics. A Note upon Ecstasy in Literature” (1902); książek autobiograficznych: „Far Off Things” (1922); „Things Near and Far” (1923) oraz „The London Adventure” (1924); powieści „The Green Round” (1933); tomu opowiadań „The Cosy Room” (1936) oraz „The Children of the Pool” (1936). Wydał kilka tomów esejów o różnorodnej tematyce, które wcześniej publikowane były w gazetach, między innymi „Dreads and Drolls”. 

Powieść „Wzgórze przyśnień” powstała w 1897 roku, została opublikowana jednak dziesięć lat później z powodu wspomnianych już trudności w znalezieniu wydawcy. Twórczość Arthura Machena została na nowo odkryta w latach 90. XX wieku. Angielska oficyna Tartarus Press wznawia od lat trudno dostępną prozę i eseje walijskiego autora. W Polsce ukazały się do tej pory trzy jego książki: wybór opowiadań „Inne światy” w 2007 roku w tłumaczeniu Tomasza S. Gałązki; powieść „Troje szalbierzy” w 2018 roku również w przekładzie Gałązki oraz nasza propozycja podcastowa, czyli „Wzgórze przyśnień” w 2020 roku w przekładzie Macieja Płazy. „Literatura na Świecie” poświęciła Machenowi jeden numer z 2019 roku. „Wzgórze przyśnień” uważane jest przez krytyków za najważniejszą powieść walijskiego twórcy.


Więcej publikacji