W dwudziestym ósmym odcinku podcastu „W księgarni” opowiadamy o jednej z książek, które na co dzień można znaleźć w księgarni Muzeum Pana Tadeusza – są to „Skażone krajobrazy” Martina Pollacka, opublikowane przez Wydawnictwo Czarne w 2014 roku. Tymczasem księgarnia pozostaje zamknięta, zachęcamy jednak do wirtualnego zwiedzania muzeum z naszą nową aplikacją, a także do oglądania filmów na kanale YouTube i relacji ze spotkań.

Martin Pollack (ur. w 1944 roku w Górnej Austrii) – austriacki pisarz, tłumacz literatury polskiej, publicysta, autor reportaży i esejów. Studiował slawistykę oraz historię Europy Wschodniej m.in. na Uniwersytecie Wiedeńskim i Uniwersytecie Warszawskim. Pracował jako redaktor i korespondent w „Der Spiegel”. Na niemiecki przetłumaczył między innymi utwory Ryszarda Kapuścińskiego, Andrzeja Bobkowskiego, Mariusza Wilka i Wilhelma Dichtera. W twórczości odwołuje się do trudnej, nazistowskiej historii swojej rodziny, szczególnie ojca i dziadka. Specjalizuje się w tematyce środkowoeuropejskiej, ukazuje konflikty etniczne i wspólną historię zamieszkujących ją narodów. Pollack jest laureatem wielu prestiżowych nagród. W 2007 roku za „Śmierć w Bunkrze. Opowieść o moim ojcu” otrzymał Nagrodę Literacką Europy Środkowej „Angelus”, ponownie był nominowany do tej nagrody za zbiór esejów „Topografie pamięci”. Również w 2007 roku został nagrodzony Nagrodą im. Karla Dedeciusa – dla najlepszego niemieckiego tłumacza literatury polskiej. W 2016 roku został laureatem Nagrody Translatorskiej im. Ryszarda Kapuścińskiego za całokształt twórczości. W 2012 roku uhonorowany został tytułem Ambasadora Nowej Europy.

Karolina Niedenthal – tłumaczka „Skażonych krajobrazów” – ukończyła germanistykę na Uniwersytecie Warszawskim; jest tłumaczką literatury niemieckiej; zajmuje się głównie przekładami z literatury współczesnej. W latach 1987-1993 mieszkała w Wiedniu, gdzie prowadziła projekt dotyczący tłumaczeń na tamtejszym Instytucie Nauk o Człowieku, obecnie pracuje i mieszka w Warszawie. Jest żoną fotografa Chrisa Niedenthala. Tłumaczyła dzieła następujących autorów: Arno Geiger, Martin Pollack, Bernhard Schlink, Stefan Zweig.

„Skażone krajobrazy”, esej opublikowany w 2014 przez Wydawnictwo Czarne, nie jest książką nową, ale jest obowiązkową lekturą dla tych, którzy interesują się takimi zagadnieniami jak topografia pamięci, temat ludobójstwa, pisanie o historii, przeszłości prywatnej i uniwersalnej. Martin Pollack jak zawsze z zaskakującym dystansem, często określanym wręcz „zimną perspektywą” i zachowując emocjonalne wyważenie, po raz kolejny domaga się od czytelnika, od człowieka, właśnie pamięci. Pamięci o historii, ale także o miejscu – i o obowiązku patrzenia na z pozoru zwykłe miejsca jak na miejsca zbrodni. Słowenia, Austria, Rosja i Łotwa – autor może nie tropi, ale właściwie natrafia nawet „niechcący” na ślady dawnych cmentarzy i nieustannie myśli o ludziach, którzy na takich – często ukrywanych, nie zawsze oficjalnych – miejscach pochówków żyją na co dzień.

Sam Martin Pollack mówi tak: „Nie jestem optymistą. Nie uważam, że natura ludzka może się zmienić na lepsze. Dla niemieckich mediów relacjonowałem wojnę na Bałkanach, tam masowe mordy działy się niemal na oczach świata. Czy wiemy, co tak naprawdę dzieje się teraz na Ukrainie? Tam pewnie też już są jakieś masowe groby, które odkryjemy za kilkanaście lat. Ale nawet, jeżeli wiemy, że takie rzeczy mogą się jeszcze zdarzyć, to właśnie dlatego nie powinniśmy zostawiać grobów w zapomnieniu”.