Kapłony i szczeżuje. Opowieść o zapomnianej kuchni polskiej
spotkanie wokół nowej publikacji Wydawnictwa Czarne
- 5 grudnia 2018 (środa), godz. 17.00
- wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odebrania w kasach muzeum, możliwa rezerwacja mailowa: zapisy@ossolineum.pl (zarezerwowane wejściówki należy odebrać najpóźniej pół godziny przed spotkaniem)
Zapraszamy na spotkanie z Jarosławem Dumanowskim i Magdaleną Kasprzyk-Cheveriaux, autorami książki Kapłony i szczeżuje opowiadającej o kuchni staropolskiej, tak starej i tak polskiej, że dzisiaj już nieznanej.
Kapłon, czyli wykastrowany i tuczony kogut, był popularnym składnikiem potraw w pierwszej znanej nam polskiej książce kucharskiej, z kolei szczeżuje urozmaicały jadłospis najbiedniejszych. Gdy dzisiejsi szefowie kuchni prześcigają się w wymyślaniu oryginalnych przepisów, śmiało możemy sięgnąć do zapomnianej przeszłości. Jak pisał osiemnastowieczny historyk, Jędrzej Kitowicz, tylko coś bardzo starego może wydawać się nowe.
Poczytajmy zatem o oszałamiającej europejskiej karierze szczupaka po polsku, cofnijmy się do czasów, gdy pasternak nie był tylko zabawnym słówkiem, a kucharze serwowali żółtonosy i sielanki. Wreszcie – poznajmy kulinarne przemyślenia świętych Piotra i Pawła, które na długie stulecia ukształtowały naszą żywieniową wyobraźnię.
Książka Kapłony i szczeżuje opowiada o kuchni staropolskiej, tak starej i tak polskiej, że dzisiaj już nieznanej. Kuchnia to tak naprawdę nie tyle potrawy, produkty czy nawet smak, ale pewne zasady, idee i wartości decydujące o tym, co jemy, jak to przyrządzamy i rozstrzygające o tym, jak to nam smakuje i co uznajemy za lepsze, bardziej eleganckie i światowe. Stąd też książka dotyczy przede wszystkim globalizacji i kariery nowych produktów z Ameryki, dawnego polskiego postu i zapomnianej dietetyki, zupełnie innej estetyki smaku, utraconych swojskich i dzikich produktów.
Opowieść kończy się uwagami o tzw. rekonstrukcji kulinarnej: dzisiejszej modzie na naśladowanie dawnej kuchni. Czy to jest w ogóle możliwe? Czy można wskrzesić dawną kuchnię? Czy kucharze są w stanie zrozumieć przepisy sprzed setek lat i zabrać nas w swoistą podróż w czasie?
gość:
Jarosław Dumanowski – profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, historyk czasów nowożytnych, specjalizuje się w historii kultury, kontaktach polsko-francuskich oraz w kulturowej historii kuchni i jedzenia. Kierownik Zakładu Historii Nowożytnej Instytutu Historii i Archiwistyki UMK w Toruniu, jest członkiem międzynarodowego komitetu naukowego pisma „Histoire, économie & société” redagowanego na Uniwersytecie Paryż IV Sorbona oraz komitetu redakcyjnego „Kwartalnika Historii Kultury Materialnej”. We współpracy z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie wydaje najstarsze polskie książki kucharskie (seria Monumenta Poloniae Culinaria – Polskie Zabytki Kulinarne). Jest członkiem rady naukowej Europejskiego Instytutu Historii i Kultury Jedzenia (IEHCA). Kieruje programem badawczym Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki pt. Staropolskie przepisy kulinarne. Opracowanie i edycja rozproszonego materiału źródłowego. Popularyzator wiedzy o dawnej kuchni, członek Klubu Szefów Kuchni. Prowadzi poświęcony tradycjom kulinarnym blog na portalu natemat.pl (www.dumanowski.natemat.pl) oraz stronę „Kuchnia staropolska” na Facebooku (www.facebook.com/kuchniastaropolska).
Magdalena Kasprzyk-Chevriaux – z wykształcenia prawniczka, z pasji dziennikarka kulinarna Specjalizuje się w historii kuchni polskiej. Prowadzi rubrykę Historie kuchenne w krakowskiej „Gazecie Wyborczej”, regularnie pisze także dla portalu Culture.pl oraz magazynów „Usta”, „Kuchnia” i „Forbes”. Była koordynatorką wydarzeń promujących kuchnię polską we Francji oraz współautorką tekstów do książki Appetite for Poland, wydanej w trzech wersjach językowych z okazji wystawy Expo w Mediolanie w 2015 roku.
