„Mapa Anny” Marka Šindelki
Bohaterem piętnastego odcinka podcastu W księgarni jest Marek Šindelka. Jego Mapę Anny w przekładzie Anny Wanik opublikowało wrocławskie wydawnictwo Afera w 2019 roku.
Marek Šindelka (ur. 1984) uznawany jest za jednego z najciekawszych współczesnych autorów oraz najzdolniejszych czeskich „opowiadaczy”. Debiutował tomikiem poezji Strychnina i inne wiersze w 2006 roku, za który dostał Nagrodę Jiřiego Ortena (przyznawaną autorom poniżej 30. roku życia). W tym samym roku opublikował powieść Błąd, którą później wydano jako komiks (w Polsce ukazał się w 2013 roku w Korporacji Ha!art). Za zbiór opowiadań Zostańcie z nami (polskie wydanie 2016) otrzymał w 2012 roku najważniejszą czeską nagrodę literacką Magnesia Litera w kategorii proza. Mapa Anny (2014) była nominowana do wielu nagród literackich. W 2016 roku Šindelka opublikował powieść Zmęczenie materiału, która została rok później również nagrodzona Magnesią Literą.
Anna Wanik – bohemistka, tłumaczka. W 2014 roku założyła Fundację Kukatko, która popularyzuje czeską kulturę w Polsce. Studiowała filologię czeską i filozofię na Uniwersytecie Wrocławskim. Tłumaczy czeską prozę, teksty historyczne, użytkowe, jest też tłumaczką symultaniczną. Przetłumaczyła z czeskiego na polski między innymi zbiór opowiadań Marka Šindelki Zostańcie z nami, Wittgenstein: Wiadomo, że Ladislava Čumby (2019), dla młodzieży – Transport poza wieczność Františka Tichégo (2019).
Cytat z Mapy Anny: „Nie wstydź się, Anno, w tobie jest cały świat, cały wszechświat, w każdym milimetrze twojej skóry jest nieskończoność – pocałowałem ją w nieskończoność – Anno, kochanie, opowiedz mi o sobie, napiszę o tobie książkę (…)”.
Opowiadanie zwykle traktowane jest albo jak forma mistrzowska, zbyt trudna dla początkujących autorów, zbyt hermetyczna dla czytelników – albo jest lekceważone jako „niedokończona” czy „nierozwinięta” powieść. Na rynku anglojęzycznym opowiadania wydaje się nieustannie, kilkaset tomów rocznie. W Polsce od kilku lat sytuacja się zmienia, ale wciąż jeśli wydawca ma do wyboru powieść i krótkie formy danego autora, na początek zwykle wybierze powieść. O czym są opowiadania Šindelki?
Bohaterem pierwszego tekstu jest komik przygotowujący się do wystąpienia w telewizji – i zdenerwowany. Ten niepokój pojawia się również w drugim tekście, w którym Sylvie i Martin lecą samolotem w nerwowej atmosferze. Tutaj „sokołem noweli” jest muszla, którą Martin po przylocie dostaje na plaży (w innym opowiadaniu to na przykład klamra do włosów). W Hitlerze kobieta i mężczyzna jadą bez celu taksówką, jest wczesny ranek, spacerują po Pradze, wspominają lata 90., idą na kawę i eklerki. Para się nie zna. Ona ma na imię Anna. On jest pisarzem, kolegą komika z pierwszego opowiadania. Jako nastolatek napisał powieść historyczną Siostra Hitlera.
To współczesne opowiadania, bardzo codzienne, naturalne, osadzone w niewymyślnym, znajomym środowisku – parku, mieszkaniu, kinie. W tych zwyczajnych okolicznościach czai się cały czas u Šindelki strach o człowieka i o człowieka na świecie, samotnego, nieszczęśliwego człowieka z bolącą głową. Bohaterami opowiadania Kopia są Andrea i Matej – kolejna para, która powinna się była rozstać, ale wciąż przy sobie trwa. Sztafeta to opowiadanie rozgrywające się w pociągu, w nim jednym z motywów przewodnich są misie-żelki w kształcie węży, ale potem i tak zostaje tylko puste miejsce. W Za dużym kalibrze Lenka i Petr w obcym, francuskim mieście słuchają z hotelowego pokoju krzyczącego chłopca i jego ojca. W tytułowej Mapie Anny narrator opowiada o życiu Anny, opisując poszczególne części i defekty jej ciała – kości, usta, lewy kącik ust, nos, włosy, skórę, ręce i nogi. Pojawią się również inni bohaterowie i ich historie, które Maciej Robert określił „Atlasem historii miłosnych”.