Wydarzenia marcowe to jeden z najważniejszych momentów w historii Polski po II wojnie światowej. W ciągu kolejnych lat protesty i ruchy społeczne, inspirowane wydarzeniami z marca 1968 roku, doprowadziły do powstania Komitetu Obrony Robotników, Solidarności i upadku komunizmu w 1989 roku. O tych istotnych dla nas datach opowiadają trzy wybrane do najnowszego odcinka audycji lektury dostępne w Muzeum Pana Tadeusza.

„Zmierzch demokracji. Zwodniczy powab autorytaryzmu” to książka Anne Applebaum (Wydawnictwo Agora, 2020). Applebaum jest dziennikarką specjalizującą się w historii Europy Środkowo-Wschodniej. Publikacja opisuje rosnącą falę autorytaryzmu na świecie, analizując przyczyny i konsekwencje zjawiska. Autorka bada mechanizmy działania autorytarnych rządów i to, jakie narzędzia stosują one w celu utrzymania władzy, zwracając szczególną uwagę na wykorzystanie nowoczesnych technologii i propagandy. Skupia się również na tym, jak autorytaryzm wpływa na życie społeczne, kulturę i gospodarkę w państwach, gdzie jest ustrojem obowiązującym.

Temat wydarzeń marcowych i ich znaczenia podjęły autorki książki „Bagaż osobisty. Po marcu” (Dom Spotkań z Historią, 2018). Nad książką pracowały: Agata Tuszyńska, Dorota Barczak-Perfikowska, Grażyna Latos, Elżbieta Strzałkowska i Wioletta Wejman. 19 maja 1969 roku, w trakcie antysemickiej kampanii, młody student politechniki Jurek Neftalin opuszcza Polskę. Przyjaciele, rodzice i znajomi odprowadzają go na Dworzec Gdański, a całe wydarzenie uwiecznia na zdjęciach Elżbieta Turlejska. Seria dwudziestu czterech czarno- białych fotografii z tego dnia stała się punktem wyjścia do opowiedzenia historii grupy przyjaciół, którzy opuścili Polskę w skutek propagandowej nagonki pod koniec lat 60. i na początku 70. Wyjechali do Szwecji, Francji, Danii, USA, Kanady i Izraela, posiadając „dokument podróży”, który stwierdzał, że już nie są obywatelami Polski.

By w pełni zapoznać się z realiami czasów „pomarcowych”, zachęcamy do sięgnięcia po albumy ze zdjęciami Chrisa Niedenthala wydane przez Dom Spotkań z Historią. Niedenthal jest legendą wśród fotografów. Został uhonorowany prestiżową nagrodą World Press Photo i był współpracownikiem magazynów takich jak „Newsweek” i „Time”. Jego zdjęcia, ukazujące życie w krajach bloku wschodniego, publikowano w renomowanych pismach, w tym „Sternie”, „Der Spiegel” i „Paris Match”. Niedenthal był pierwszym zagranicznym fotoreporterem, który dokumentował początek strajku w Stoczni Gdańskiej.