Nie tylko Bánffy – o literaturze węgierskiej słów kilka
Już 6 kwietnia 2024 w Muzeum Pana Tadeusza odbędzie się kolejne spotkanie z cyklu „Tłumacz w muzeum”. Z Ireną Makarewicz porozmawiamy o literaturze węgierskiej z okazji publikacji książki „Policzone” Miklósa Bánffy’ego (Wydawnictwo Officyna). Ale bohaterami najnowszego, dziewięćdziesiątego pierwszego odcinka podcastu „W księgarni” są także inni pisarze z bratniego nam kraju: Sándor Márai, György Spiró oraz Dezső Kosztolányi. W premierowej audycji opowiadamy co nieco o ich życiu i twórczości, zachęcając tym samym do udziału w spotkaniu i zadania własnych pytań!
W audycji polecamy przede wszystkim książki Sándora Máraiego: „Kronikę niedzielną”, „Żar” i „Księgę ziół”, wydane przez Czytelnika. „Kronika…” to zbiór felietonów publikowanych od 1936 do 1943 roku. Z jednej strony to teksty traktujące o warsztacie pisarskim, z drugiej Márai zastanawia się w nich, czym jest Europa i jaka jest jej przyszłość. Z kolei „Żar”, jak czytamy na stronie wydawnictwa, „mówi o męskiej przyjaźni, zburzonej przez miłosny trójkąt, przede wszystkim jednak jest refleksją nad potrzebą poznania prawdy, ale także nad niemożnością dotarcia do sedna minionych zdarzeń. Choć bohaterowie są już starzy, na przeszłość ciągle kładzie się cień niepewności”. „Księga ziół” to niewielki zbiór refleksji, w których pozornie błahe przemyślenia mieszają się z wielkimi – tak jak pospolite rośliny mieszają się w zielnikach z tymi egzotycznymi.
Drugim wspomnianym w odcinku autorem jest György Spiró, nie tylko prozaik, ale też tłumacz z języka polskiego, który przełożył całą twórczość Stanisława Wyspiańskiego oraz wybrane dzieła Witolda Gombrowicza. Swoją prozę opiera na prawdziwych postaciach i wydarzeniach. „Diavolina” to fikcyjny pamiętnik tytułowej Diavoliny czyli Olimpiady Czertkowej, służącej, a potem pielęgniarki Gorkiego, która nieustannie przebywała w gronie jego przyjaciół i nieprzyjaciół. Z kolei „Salon wiosenny” ukazał się w Polsce w sześćdziesiątą rocznicę powstania węgierskiego. Jego bohaterem jest przeciętny mężczyzna, który w dniu wybuchu powstania nie musiał się opowiedzieć po żadnej ze stron. Jednak ta sytuacja nie trwa zbyt długo, a rewolucja upomina się o niego.
Ostatnim węgierskim autorem jest w podcaście Dezső Kosztolányi, którego powieść „Złoty latawiec” ukazała się nakładem Officyny w 2020 roku. Bohaterami są tu Vili Liszner, słaby uczeń, ale dobry sportowiec, oraz Antal Novák, nauczyciel matematyki i fizyki, sympatyczny, ale bardzo wymagający. Tuż przed maturą między Vilim a Novákiem dochodzi do scysji, której następstwem będą dramatyczne wydarzenia. W tle historii toczy się miłosna przygoda Hildy, nastoletniej córki Nováka.