W sto dziewiątym odcinku literackiego podcastu „W księgarni” zastanawiamy się, czy rok 2025 będzie nowy i wspaniały, analizując literackie dzieła opisujące przyszłość. Najbardziej popularnym z nich pozostaje „Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya, któremu poświęcamy najnowszą audycję. Oprócz „Nowego wspaniałego świata”. Wydawnictwo Muza wznowiło jeszcze kilka dzieł pisarza, o których wspominamy – to „Nowy wspaniały świat 30 lat później. Raport rozbieżności”, „Czas musi stanąć” oraz „Po wielu latach”. 

Aldous Huxley urodził się 26 lipca 1894 roku na południu Anglii. Miał duży kapitał kulturowo-naukowy – w jego rodzinie działało wielu naukowców i literatów. Na początku zajmował się poezją, a w 1921 roku wydano jego pierwszą powieść „Crome Yellow”, która była satyrą na angielską inteligencję, wypoczywającą w wiejskiej posiadłości. Huxley był również zaangażowany w badania nad substancjami psychoaktywnymi, a swoje doświadczenia opisał w eseju „Drzwi percepcji” – dzięki tym drzwiom mógł zaistnieć zespół The Doors. Śmierć pisarza nie odbiła się w świecie szerokim echem. Tego samego dnia, czyli 22 listopada 1963 roku, dokonano zamachu na prezydenta Stanów Zjednoczonych, Johna F. Kennedy’ego. Ponadto świat literacki tego samego dnia stracił też innego, wybitnego pisarza – C.S. Lewisa, autora „Opowieści z Narni”.

„Nowy wspaniały świat” to najsłynniejsze dzieło Huxleya, antyutopia napisana w konwencji science fiction. Książka została napisana w 1931 roku, a wydana rok później – w Wielkiej Brytanii i w Polsce. Jej akcja dzieje się w 2540 roku w Republice Świata. Jej trzema najważniejszymi zasadami są: wspólność, identyczność, stabilność. Głównym bohaterem powieści jest John, nazywany też Dzikusem: wychował się w Rezerwacie, w którym nadal praktykuje się małżeństwa, naturalne porody, życie rodzinne i duchowość. Huxley pisał „Nowy wspaniały świat” na początku istnienia ery przemysłowej i to, co z pewnością udało mu się przewidzieć, to istnienie globalnego kapitalizmu i konsumpcjonizmu, prawie dokładnie takiego, jaki wykształcił się na początku XXI wieku. W wizji Huxleya przeceniono jednak rolę państwa w kierowaniu ludźmi, a nie doceniono globalnych firm i korporacji. Tłumaczem tego wydania jest Radosław Madejski – jak i również „Nowego wspaniałego świata 30 lat później. Raportu rozbieżności”, eseju, w którym Huxley rewiduje swoje poglądy.

Huxley nie pisał jednak tylko o przyszłości, ale zajmował się też tematami bardziej „przyziemnymi” czy „bieżącymi”.  O dwóch takich książkach opowiadamy również w najnowszej audycji. Pierwsza to „Czas musi stanąć” w tłumaczeniu Bartłomieja Zborskiego. Bohaterem tej powieści jest młody uczeń, który odwiedza swojego ekscentrycznego stryja we
Florencji. W międzyczasie młodzieniec przeżywa różnego rodzaju inicjacje, a stryj umiera. Jego duch pozostaje jednak z czytelnikami i bohaterem, musi bowiem pozamykać swoje ziemskie sprawy. Bartłomiej Zborski przełożył także „Po wielu latach”. Tę powieść z kolei Huxley napisał krótko po przeprowadzce z Anglii do Stanów Zjednoczonych, więc częściowo bazował na swoim własnym szoku kulturowym. Tym razem głównym bohaterem dzieła jest ekscentryczny miliarder po zawale, próbujący znaleźć sposób na nieśmiertelność.