Mały przegląd literatury fińskiej (bez Muminków)
W sto piętnastym odcinku literackiego podcastu „W księgarni” zastanawiamy się, czym tak naprawdę jest Skandynawia i co wiemy o literaturze jednego z jej krajów – Finlandii, okrzykniętej niedawno najszczęśliwszym krajem na świecie. Niestety nie piszemy o „Muminkach”.
Wszystkie omawiane w audycji książki ukazały się nakładem wydawnictwa Książkowe Klimaty, które zostało założone we Wrocławiu w 2013 roku. Publikuje głównie literaturę europejską, ale często tę mniej znaną i niekomercyjną: czeską, słowacką, węgierską, rumuńską (to Książkowe Klimaty wydają dzieła Tatiany Țîbuleac) oraz oczywiście fińską.
W pierwszej kolejności omawiamy dwie książki Arty Paasilinny. Urodził się on w 1942 roku w miejscowości niedaleko Laponii. Do 1975 roku był dziennikarzem i redaktorem kilku fińskich gazet, ale coraz bardziej odczuwał, że dziennikarstwo staje się powierzchowne i traci na znaczeniu. Latem tamtego roku sprzedał łódź, żeby sfinansować swoją nowo powstającą książkę „Rok zająca”. Od razu odniósł sukces, a do śmierci w 2008 roku wydawał prawie co roku jedną książkę.
„Rok zająca” to współczesna bajka i powieść łotrzykowska w jednym. To opowieść o Kaarlo Vatanenie, dziennikarzu, który ma dość swojej pracy. Wydarzeniem, które zmienia bieg jego życia, jest potrącenie zająca. Bohater pomaga mu dojść do zdrowia i razem rozpoczynają podróż po Finlandii, utrzymując się z oszczędności (między innymi ze sprzedaży łodzi) i drobnych prac. Mamy tu więc dużo wątków autobiograficznych. Drugą omawianą w odcinku książką jest „Las powieszonych lisów” w tłumaczeniu Karoliny Wojciechowskiej. Ponownie mamy tu absurdalną i zabawną opowieść, przyrodę lasów Finlandii oraz zwierzęcego towarzysza – tym razem lisa. Bohaterowie to więc między innymi seryjny zabójca, chciwy gangster Oiva, lis oraz uciekająca przed prawem dziewięćdziesięcioletnia Naska.
Drugi autor w podcaście to Miika Nousiainen. Urodził się w 1973 roku. Jego debiutancka książka sprzedała się w dwudziestu tysiącach egzemplarzy. W 2007 roku otrzymał za nią nagrodę w kategorii „najlepszy debiut”. Druga książka zaś została uhonorowana nagrodą Kalevi Jäntti w 2009 roku. Nousiainen przetłumaczył również na fiński autobiografię Zlatana Ibrahimovicia. „Korzenie” w oryginale ukazały się w 2016 roku, a przetłumaczył je Sebastian Musielak. Opowiadają o czterdziestopięcioletnim mężczyźnie: Pekka Kirnuvaara nie zna swojego ojca, który pewnego dnia wyszedł na zakupy i nie wrócił. Podczas leczenia orientuje się, że jego lekarz, Esko, to jego brat. Brat z kolei postanowił nie myśleć o ojcu (którego również nie znał) oraz uznać, że miłość jest mitem. Razem wyruszają więc w podróż, aby odnaleźć swoje korzenie.