W dziewięćdziesiątym czwartym odcinku literackiego podcastu prezentujemy postać Tadeusza Różewicza poprzez trzy wybrane publikacje z oferty muzealnej księgarni. Są to korespondencja poety z Mieczysławem Porębskim, Karlem Dedeciusem oraz listy, które Wiesława i Tadeusz Różewiczowie wymieniali z Henrykiem Voglerem i Romą Próchnicką-Vogler.

O czym mogły pisać osoby ze świata literatury i sztuki? Czy były to tylko relacje zawodowe, czy też osobiste? Na ile w listach do bliskich możemy ujrzeć „prawdziwego” Różewicza? Ten odcinek jest także zaproszeniem do nowego cyklu spotkań „Tłumacz w muzeum: Różewicz”, w ramach którego będziemy rozmawiać z tłumaczami Różewicza na angielski, ukraiński, włoski i węgierski. Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w programie Promocja Czytelnictwa. Już teraz serdecznie zapraszamy na spotkania.

W korespondencji Tadeusza i Wiesławy Różewiczów oraz Mieczysława i Anny Porębskich wydanych w tomie „Pisanie jest tylko dodatkiem. Korespondencja 1946–2011”, który ukazał się nakładem wydawnictwa Warstwy pod redakcją Krystyny Czerni, zauważamy, że – jak określał to sam Różewicz – „pisanie jest tylko dodatkiem”, a to, co było najważniejsze w relacji poety i historyka sztuki, działo się poza listami.

Drugą lekturową propozycją jest korespondencja z Karlem Dedeciusem pod tytułem „Karl Dedecius – Tadeusz Różewicz. Listy 1961–2013, tomy I i II”, wydane nakładem Universitasu pod redakcją Marka Zybury i Andreasa Lawaty. Czytelnik ich listów może doświadczyć, jak zmieniała się ich znajomość – od zawodowego zachwytu po prawdziwie przyjacielską relację. Polski poeta i niemiecki tłumacz prywatnie budowali też historię stosunków polsko-niemieckich i – znów cytując samego Różewicza – „bez polityki i kościołów”.

Ostatnią publikacją jest „Korespondencja W. i T. Różewiczowie R. i H. Voglerowie” wydana również przez wrocławskie Warstwy. Czytamy listy dwóch zaprzyjaźnionych rodzin – wymianę informacji, zwierzenia i żarty, niejednokrotnie ujawniające się już w samej formie listów w ich grach językowych i konceptach. Z drugiej zaś to korespondencja pisarza i redaktora, dramaturga i kierowniczki literackiej teatrów, autorki sztuk i reżyserki. Rozmawiają o sprawach obecności w kulturze, o inscenizacjach sztuk Różewicza w świecie i w Polsce, sprawach teatru, planach repertuarowych, krytyce literackiej i teatralnej, a także – o scenariuszach i adaptacjach filmowych.

W podcaście zamieścimy jeszcze jedno zaproszenie – na wystawę stałą „Pan Tadeusz Różewicz”. To wystawa, której narracje buduje jedenaście dialogów poety ze światem. Kuratorzy wystawy zwracają uwagę, że nawet przedmioty osobiste znajdujące się na wystawie są elementami wizerunku, nad którym Różewicz konsekwentnie pracował. Czy zatem w listach możemy ujrzeć prawdziwe oblicze poety?