„Trzy opowieści” César Aira
W piątym odcinku podcastu „W księgarni” Dobromiła Jankowska omawia książkę Trzy opowieści, której autorem jest César Aira, tłumaczem Tomasz Pindel, opublikowaną przez Wydawnictwo Ossolineum w 2019 roku z posłowiem Marka Bieńczyka. Ukazała się ona w serii „Z Kraju i ze Świata”.
César Aira jest tłumaczem oraz autorem około stu własnych książek. Urodził się w Argentynie, w Coronel Pringles, a w 1967 roku przeprowadził się do Buenos Aires. Debiutował w 1975 roku powieścią Moreira. Najważniejsze z jego książek to Ema, la cautiva, La liebre, Jak zostałam zakonnicą, El congreso de literatura oraz Un episodio en la vida del pintor viajero.
Aira uważany jest za jednego z najważniejszych i najbardziej wpływowych pisarzy współczesnej Ameryki Łacińskiej, innowacyjnego, ekscentrycznego, estetycznie niepokojącego, spadkobiercę literatury idei Jorge Luisa Borgesa. Anglojęzyczni recenzenci nazywali jego prozę „śliską”, „zbyt inteligentną”, „wkurzającą”, autora zaś – „jednym z trzech lub czterech najlepszych pisarzy piszących współcześnie po hiszpańsku (Roberto Bolaño).
Aira wykłada na Uniwersytecie Buenos Aires i na Uniwersytecie Narodowym w Rosario, jest tłumaczem literatury angielskiej, francuskiej i portugalskiej, przekładał m.in. Franza Kafkę, Stephena Kinga i Jana Potockiego. W 1996 otrzymał stypendium Guggenheima, a oprócz tego Konex Award, Prix Roger Callois, America Awards, był nominowany do nagrody Rómulo Gallegos oraz do Man Booker International Prize.
Pod tytułem Trzy opowieści kryją się trzy teksty.
Jak zostałam zakonnicą? – proza, której narratorem jest sześciolatek, mówiący o sobie w rodzaju żeńskim, choć dla świata jest chłopcem o imieniu César. Rozpoczyna opowieść od swoich wczesnych wspomnień – przeprowadzki do Rosario, gdzie ojciec zabiera bohatera na pierwsze w życiu lody. Wizyta w lodziarni przebiega i kończy się bardzo dramatycznie, bo morderstwem (nieostatnim) i poważnym zatruciem. Po fabularnym i dialogowym fragmencie pojawia się opis szpitalnych, sennych majaków Césara, a w powieści występują m.in. pielęgniarka Ana Modena i karlica-znachorka.
Drugia mikropowieść to Płacz, którego bohaterem jest czterdziestoletni pisarz przeżywający załamanie nerwowe. Pogrążony w niemocy może tylko oglądać telewizję i szlochać – nie pozbierał się po separacji z żoną Claudią, która porzuciła go dla japońskiego informatyka, który tak naprawdę jest terrorystą. Z retrospekcji dowiadujemy się o innym traumatycznym przeżyciu bohatera – rocznym stypendium pisarskim w Warszawie. Inni bohaterowie tekstu to dziennikarka Laura, gadający ludzkim głosem kos i chińskie doniczkowe drzewko. W tle będą jeszcze pięcioraczki, które w Tokio urodzi Claudia i coś co wygląda na zaskakujący happy end.
Bohaterką Dowodu jest Marcia, szesnastoletnia spokojna dziewczyna z nadwagą. Wchodzi ona w przedziwną relację z dwiema punkówami, które przedstawiają się jako Mao i Lenin. Oprócz nich pojawia się jeszcze pracownica restauracji Lilian, a najważniejszym wydarzeniem tej prozy jest napad na supermarket dokonany przez tak zwane Komando Miłości. Do miłości jednak bardzo tu daleko, ale podpalenia, strzelaniny, eksplozje i terroryzowanie bezbronnych ogląda się tu jakby z boku, jak wczesnego Tarantino.