Uprawa roślin południowych metodą Miczurina
Dwudziesty pierwszy odcinek podcastu „W księgarni” poświęciliśmy zbiorowi opowiadań „Uprawa roślin południowych metodą Miczurina” Weroniki Murek (Wydawnictwo Czarne 2015).
Weronika Murek urodziła się w 1989 roku w Bytomiu, jest prozaiczką, autorką opowiadań i sztuk teatralnych, absolwentką Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. Laureatka licznych nagród literackich, autorka zbioru „Feinweinblein. Dramaty” (nominowanego do Paszportów Polityki) oraz zbioru opowiadań „Uprawa roślin południowych metodą Miczurina”. W 2014 r. opowiadanie Murek „Popołudnie, róża, ług” zostało nagrodzone w organizowanym przez Delegaturę Unii Europejskiej w Pekinie oraz chińską organizację literacką The Bookworm projekcie Flash Europa 28 – konkursie na opowiadanie o długości do 500 słów. Za sztukę „Feinweinblein” w 2015 roku zdobyła Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną. Za „Uprawę roślin południowych metodą Miczurina” była nominowana do Paszportu „Polityki” w kategorii literatura, do Nagrody Literackiej Nike, do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii proza oraz do Nagrody Conrada. Otrzymała za tę książkę w 2016 roku Nagrodę Literacką im. Witolda Gombrowicza. W 2017 w Pekinie odbyła się premiera spektaklu Grzegorza Jarzyny „Dwa miecze”, do którego Weronika Murek napisała część tekstu. Była to pierwsza premiera głośnego polskiego reżysera realizowana na terenie Chin z międzynarodowym zespołem aktorów z Chin, Polski i Stanów Zjednoczonych. Scenariusz oparty był na opowiadaniu Lu Xun, jednego z najważniejszych chińskich pisarzy i eseistów I połowy XX wieku. Murek jest felietonistką między innymi „Magazynu Książki”, „Pisma”, „Dwutygodnika” i „Krytyki Politycznej”, a także autorką komentarzy do książek, ostatnio posłowia do „apokalipsy ludzi pracy” victora hugo mae opublikowanej przez Wydawnictwo Ossolineum. Jest również stypendystką Funduszu Wyszehradzkiego. Na podstawie opowiadania „W tył, w dół, w lewo” z omawianego zbioru Martyna Majewska nakręciła niedawno krótkometrażowy film „Maria nie żyje”, który miał premierę na Krakowskim Festiwalu Filmowym. „Uprawa…” została wydana również po francusku, słowacku, węgiersku i serbsku.
„Uprawa roślin południowych metodą Miczurina” ukazała się w Wydawnictwie Czarne w 2015 roku. To zbiór opowiadań, który od momentu wydania zapowiadał, że Murek tak naprawdę jest przede wszystkim doskonałą dramatopisarką. Murek od momentu debiutu pozostaje jedną z najciekawszych młodych polskich autorek, choć koncentruje się przede wszystkim na teatrze.
„Uprawa…” okazała się w Polsce debiutem głośnym, choć niełatwym w odbiorze i na pewno różniącym się od typowych debiutanckich powieści. Główny powód tej „głośności” to język – nieprowadzony w standardowy sposób, ale pokręcony, nieoczywisty. Autorce i jej narratorom czytelnik zdaje się zupełnie niepotrzebny – nie mają potrzeby przypodobywania się mu i opowiadania tak, „by zrozumiał”. Choć z pozoru to siedem osobnych tekstów, łączy je właśnie sposób prowadzenia opowieści i motyw śmierci, czy raczej kończenia życia, mniej lub bardziej gwałtownego. Martyna Majewska w swoim krótkim metrażu „Maria nie żyje” – zainspirowała się właśnie historią Marii, która o tym, że nie żyje, dowiedziała się jako ostatnia. I choć nieżywa – prowadzi dalej rozmowy z ludźmi żywymi.
Zestawienia słów u Murek po prostu są niezwykłe, jakby w zwyczajnym języku autorka się nie mieściła. Kluczowe są tutaj dialogi, które bardzo przypominają te teatralne. Ważne są też u autorki przedmioty – i to kolejny związek z teatrem, bo scenografia czy zestawy rekwizytów są tu równie istotne co język i narracja.