Zbiór Pawlikowskich

W ramach „wiosennej odsłony” na wystawie stałej „Rękopis Pana Tadeusza” w sali „Dom” prezentujemy kompozycje kwiatowe, dziewiętnastowieczne przedstawienia graficzne i rysunkowe. Wyjątkowo urokliwe rysunki i akwarele przedstawiają kwiaty autorstwa polskich arystokratek z połowy dziewiętnastego stulecia. Prace Henryki Karnickiej z Bąkowskich (1799–1860) prezentują różnobarwne kwiaty w niebieskim wazonie na stole oraz wiązankę kwiatów: tulipan, glicynię, hortensję i lak pospolity.

Rysunki Henryki Karnickiej z Bąkowskich pochodzą ze zbiorów dawnej Biblioteki Pawlikowskich, których początki sięgają lat 20. XIX wieku. Gwalbert Pawlikowski (1792–1852) był właścicielem Medyki, wicedyrektorem Ossolineum, znanym z ożywczej działalności na polu kulturalnym. Kolekcjonował rękopisy, mapy, numizmaty, pieczęcie, a przede wszystkim ryciny i rysunki (głównie z przełomu XVIII i XIX stulecia). Po jego śmierci spuścizną zajął się jedyny syn – Mieczysław. Zbiory przewieziono do Lwowa po tym, jak pałac medycki został zajęty przez wojsko w czasie przemarszów armii rosyjskiej w 1848 roku. We Lwowie opieką objął Zbiory Pawlikowskich historyk, publicysta i literat – Henryk Schmitt. To on między innymi wynalazł odpowiednie i bezpieczne miejsce do przechowywania obiektów. Trudna sytuacja finansowa Mieczysława zmusiła go do poszukiwania stosownej instytucji, której mógłby powierzyć pieczę nad dorobkiem ojca. Jednak to dopiero jego syn, Jan Gwalbert Pawlikowski, zdecydował się przekazać Bibliotekę Zakładowi Narodowemu im. Ossolińskich, do czego formalnie doszło w 1921 roku.

Zbiór Pawlikowskich jest pod względem tematycznym różnorodny i bardzo interesujący. Znajdują się w niej głównie rysunki polskich artystów, artystów obcych działających na terenach ziem polskich, w niewielkim stopniu prace zagranicznych twórców.

„Zbiory Pawlikowskich. Katalog”, opracowanie Maria Grońska i Maria Ochońska, red. Tadeusz Solski, Wrocław 1960, ss. 5–11, 91–92.


Prezentowane obiekty:

  • Henryka Karnicka z Bąkowskich, „Kwiaty w wazonie”, po 1827, akwarela, papier, Muzeum Książąt Lubomirskich, Oddział Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Zbiór Pawlikowskich
  • Henryka Karnicka z Bąkowskich, „Wiązanka kwiatów”, po 1827, akwarela, papier, Muzeum Książąt Lubomirskich, Oddział Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Zbiór Pawlikowskich
  • „Kwiaty i poezje”, ilustracje Mieczysław Fajans, Warszawa 1858