Grzegorz Jankowicz, „Blizny. Eseje”

„Rany ducha goją się, nie pozostawiając blizn” – pisał Hegel. Duch wyczerpuje swoje kolejne formy i porzuca je, konsekwentnie przybliżając się do momentu absolutnego. Wywyższony, zapomina o przeszłych trudach i boleściach.

Gdy przyjmiemy ludzką, arcyludzką perspektywę, okaże się jednak, że rany wcale tak łatwo się nie goją, a nawet jeśli, to pozostają po nich skazy.

Bärfuss, Kafka, Kluge, Melville, Perec, Sebald, Sosnowski… Bohaterowie tej książki – pisarze, a także stworzone przez nich postaci literackie – nie mogą lub nie potrafią puścić ran w niepamięć. Działają w świecie, wytrwale dążą do obranego celu, lecz wystarczy chwila, by kurs ich egzystencji uległ zmianie pod wpływem wspomnienia krzywdy – doznanej bądź wyrządzonej.

Śmiała i wyrafinowana książka.

„Koncepcja Biblioteki Aleksandryjskiej opierała się na przeświadczeniu, że teksty stanowią odzwierciedlenie świata oraz ludzkich losów. Każda drobina istnienia i każde zdarzenie, które owo istnienie naznaczyło, znajduje swój odpowiednik w jednym z wielu już napisanych lub właśnie powstających dzieł. Nasze historie, choć w danej chwili nie potrafimy pojąć ich sensu ani też przewidzieć, jak się rozwiną, również tam są.”

(fragment)

„Książka Grzegorza Jankowicza jest publikacją słusznie podważającą sens rozróżnienia na świat fikcjonalny (literatura) i niefikcjonalny (rzeczywistość). Jeśli podchodzi się do kwestii krytycznoliterackich z pełnym zaangażowaniem i powagą, nie traktując ich wyłącznie jako ćwiczeń o charakterze czysto akademickim, trudno nie przystać na taki punkt widzenia.”

Łukasz Musiał