Arczyński #100. Fotografie wrocławskie
sierpień-wrzesień 2016
Galeria Ossolińska
wejście od strony dziedzińca
wstęp wolny
[materiały prasowe do pobrania]
Zapraszamy na wystawę zdjęć Stefana Arczyńskiego przygotowaną z okazji setnych urodzin fotografa. Do września będzie można zobaczyć wiele barwnych twarzy, zmęczonych cyklistów z Wyścigu Pokoju, odbudowę Wrocławia, pełną entuzjazmu widownię na koncercie Marleny Dietrich, Jeana Louisa Barraulta dyskutującego o teatrze z Henrykiem Tomaszewskim czy wielbicieli Jana Kiepury witających go na wrocławskim dworcu.
Stefan Arczyński przychodzi na świat 31 lipca 1916 roku w rodzinie polskich emigrantów w Essen. Najdłużej i najmocniej – bo już ponad pół wieku – związany jest z Wrocławiem. Fotografować zaczyna wcześnie, na początku lat 30. Interesuje się sportem i tematyką wielkomiejskich ulic. W 1936 roku dokumentuje słynne Letnie Igrzyska Olimpijskie w Berlinie, te same, które są znane z głośnego filmu Leni Riefenstahl. W czasie wojny wcielony zostaje do niemieckiej armii i wysłany jako fotograf najpierw do Francji, a później na front wschodni. Na Dolny Śląsk trafia w 1948 roku. Zakłada atelier fotograficzne w Kamiennej Górze, a do Wrocławia przeprowadza się na stałe w 1950 roku. Przez piętnaście lat zasiada w jury Związku Polskich Artystów Fotografików u boku Henryka Hermanowicza, Benedykta J. Dorysa i Edwarda Hartwiga.
Odbudowujący się z powojennych zniszczeń Wrocław fotografuje w sposób zobiektywizowany, wybierając konwencję neutralnego dokumentu. Wyraźnie czerpie z wzorców przedwojennych, dba o wierne odwzorowanie geometrii architektury. Obce są mu zarówno sentymentalizm, jak i ton oskarżycielski – stolica Dolnego Śląska jest jego nowym domem, z całym bagażem trudnej, ale niezwykle ciekawej historii. W latach 50. i 60. ze spokojem archiwisty tworzy fotograficzny katalog ulic, domów i kamienic, które prezentowały proces odbudowy zniszczeń miasta. Dokumentuje również rozwój i działalność wrocławskiej sceny teatralnej. Fotografuje przedstawienia Wrocławskiego Teatru Pantomimy Henryka Tomaszewskiego od momentu jego założenia w połowie lat 50., spektakle, wyjazdy zagraniczne członków teatru, portretuje aktorów. Uwiecznia także działalność Opery Wrocławskiej, to tam poznaje swoją przyszłą żonę, solistkę baletu, Lidię Cichocką. Ponad dwadzieścia lat po igrzyskach w Berlinie może znowu fotografować jeden ze swych ulubionych tematów – sport – m.in. wrocławskie etapy Wyścigu Pokoju.
31 lipca 2016 roku Stefan Arczyński skończył 100 lat. Jest tylko o 77 lat młodszy od fotografii. Wystawa Arczyński #100. Fotografie wrocławskie prezentuje wybór spośród setek zdjęć jego autorstwa, które znajdują się w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich. Od końca lat 40. dokumentował miasta Dolnego Śląska, a od lat 50. odbudowę, architekturę i życie kulturalne Wrocławia. Mimo że urodził się w Essen, to właśnie Wrocław stał się głównym tematem jego zdjęć.
koncepcja i opracowanie wystawy: Mariusz Urbanek, Mateusz Palka / Gabinety Świadków Historii
