FANTOM ADAMA. WOKÓŁ NIENAPISANEJ HISTORII (PRZYSZŁOŚCI)
Pięciu twórców: czterech kompozytorów i jeden grafik komputerowy.
Trzy artystki: wiolonczelistka, gambistka i sopranistka.
Przedmioty, instrumenty, maszyny, komputery, ludzie.
Jedno muzeum.
- prapremiera: 31 maja 2019 (piątek), godz. 19.00, 20.00 i 21.00
W Muzeum Pana Tadeusza trwają prace nad Fantomem Adama, czyli projektem, który łączy formę koncertu, instalacji dźwiękowej i spaceru po ekspozycji z literacko-brzmieniowo-graficzną interpretacją Historii przyszłości Adama Mickiewicza. Ta nigdy nieukończona powieść-fantazja, przedstawiająca kontrfaktualne wizje rzeczywistości, zachowana jedynie w kilku fragmentach, stanowi punkt wyjścia dla struktur muzycznych i dramaturgicznych Fantomu Adama.
W tworzeniu projektu uczestniczy czterech wrocławskich kompozytorów: Rafał Augustyn, Cezary Duchnowski, Paweł Romańczuk i Jacek Sotomski, a także artysta audiowizualny z Łodzi – Maciej Walczak. Wszystkie działania, które proponują twórcy, zintegrują się z architekturą muzeum oraz obecnymi w nim technologiami oraz multimediami. Jedną z głównych idei, towarzyszących komponowaniu i realizacji projektu, jest bowiem sprawdzanie form i jakości historycznych, aktualnych oraz przyszłych relacji między ludźmi i maszynami.
wykonawcy:
- Rafał Augustyn – kompozycja, kierownictwo artystyczne, scenariusz, głos recytujący
- Cezary Duchnowski – kompozycja, scenariusz, elektronika, fortepian, hybryda
- Paweł Romańczuk – kompozycja, małe instrumenty
- Jacek Sotomski – kompozycja, instrumenty elektroniczne
- Maciej Walczak – współautor odpowiedzialny za wizualizacje
- Magdalena Bojanowicz – wiolonczela
- Justyna Rekść-Raubo – viola da gamba (sopranowa i basowa), violone
- Agata Zubel – śpiew, głos recytujący
- Sabina Macioszek – koordynacja projektu
o projekcie:
Inspiracją Fantomu Adama jest planowana przez Adama Mickiewicza i kilkakrotnie rozpoczynana, ale nigdy nieukończona i niezachowana utopijna powieść (bądź traktat) Historia przyszłości. Za każdym razem w centrum zainteresowania autora znajdowało się co innego, np.: rozwój techniki, utopie społeczne o socjalistycznym wydźwięku, idea odnowionego bonapartyzmu. Wspomniane perspektywy (mutatis mutandis, zwłaszcza w odniesieniu do bonapartyzmu) nie są czymś przebrzmiałym i mogą znajdować rezonans we współczesności. W największym stopniu dzieło dotyczyć będzie jednak ponadhistorycznego współdziałania ludzkiej wyobraźni i techniki, widzianych z perspektywy początku XXI wieku, stąd istotny udział elektroniki i multimediów.
Fantom Adama skomponowany zostanie stricte dla Muzeum – realizowany będzie zarówno w przestrzeniach ekspozycyjnych, jak też w miejscach ogólnodostępnych. Muzeum Pana Tadeusza to niekonwencjonalna przestrzeń, którą tworzą pomieszczenia wystawiennicze, sale edukacyjne i miejsca ogólnodostępne (dziedziniec). Charakter i struktura Fantomu Adama ściśle zwiążą się z przestrzenią Muzeum – dzieło realizowane będzie na jego trzech poziomach architektonicznych. Poszczególnym piętrom dedykowana będzie osobna muzyka – przede wszystkim elektroniczna, z wiodącymi wykonawcami na żywo:
- dół – viola da gamba i głos;
- środek – głos, wiolonczela i fortepian;
- góra – „instrumenty wynalezione”, zwłaszcza smyczkowe i perkusyjne.
Każdej z tych warstw towarzyszyć będzie także żywy i/lub nagrany głos recytujący, wykorzystujący między innymi zachowane teksty odnoszące się – wprost lub pośrednio – do Mickiewiczowskiego projektu i do problematyki przewidywania przyszłości przez Mickiewicza. Natomiast wprowadzenie trzech rodzajów instrumentów smyczkowych (renesansowo-barokowa gamba, wiolonczela – tu w swej odmianie romantycznej i dzisiejszej, oraz konstrukcje współczesne bazujące na „przedmiotach znalezionych”) można uważać za ewokację różnych płaszczyzn epistemologicznych i kreacyjnych ujawniających się w osobie i pracach Mickiewicza: historyka, poety współczesności i wizjonera przyszłości – zarówno w perspektywie technicznej, jak mistyczno-ezoterycznej.
Odbiorcy prapremierowego wykonania Fantomu Adama, poprzez wejście do kolejnych pomieszczeń i przestrzeni Muzeum Pana Tadeusza, będą mogli zanurzyć się w kolejne warstwy dzieła. Publiczność będzie musiała się przemieszczać, aby wysłuchać całej kompozycji.
O artystach:
Rafał Augustyn (ur. 1951) – kompozytor, krytyk muzyczny, animator życia muzycznego, dr hab. filologii polskiej – wykłada na Uniwersytecie Wrocławskim. Choć rocznikowo twórca przynależy do kompozytorskiego „pokolenia ‘51”, to jednak jego muzyka wymyka się wszelkiej kategoryzacji i ulega licznym przeobrażeniom. W jego dorobku znajdują się zarówno dzieła o potężnych rozmiarach i silnym wyrazie emocjonalnym, jak również zwarte krótkie formy, traktowane przez kompozytora z dużym dystansem i humorem.
Fot. Małgorzata Kosińska
Cezary Duchnowski (ur. 1971) – kompozytor, pianista. Współtworzy wiele projektów multimedialnych i grup artystycznych. Charakterystyczną cechą jego twórczości jest wykorzystywanie bardzo zaawansowanych systemów elektronicznych w procesie komponowania oraz łączenie ich z akustycznym instrumentarium. Za niezwykle istoty aspekt kompozycji uznaje wykonanie na żywo i często włącza do swoich utworów element improwizacji. Szczególną wagę przywiązuje do nowych brzmień, które postrzega jako główny nośnik emocji w muzyce. Intrygujące są już same tytuły oraz koncepcje jego utworów, a dzięki niezwykłej wyobraźni potrafi twórczo wykorzystać nawet nieoczekiwane reakcje publiczności.
Fot. Tomasz Kulak
Paweł Romańczuk (ur. 1975) – kompozytor i aranżer, popularyzator ruchu „toy music” w Polsce. Nieustannie poszukuje nowych źródeł dźwięku i prowadzi muzyczne eksperymenty z wykorzystaniem instrumentów własnej konstrukcji – tworzy kompozycje elektroakustyczne, konstrukcje grające oraz instalacje dźwiękowe w przestrzeni miejskiej.
Fot. Witold Szymanczyk
Jacek Sotomski (ur. 1987) – kompozytor, perkusista, wykonawca muzyki nowej. Twórczo wykorzystuje inspiracje współczesnymi trendami i technikami kompozytorskimi, tłumacząc je na własny język muzyczny. W jego dorobku znajdziemy zarówno utwory na tradycyjne składy wykonawcze, jak i kompozycje elektroniczne, cechujące się brzmieniem odważnym, eksperymentalnym. Wykorzystuje zarówno live electronics, jak i tape music czy improwizację na instrumentach niekonwencjonalnych, np. magnetofonach kasetowych.
Fot. Marta Ankiersztejn
*Biogramy kompozytorów ze strony >>zamowieniakompozytorskie.pl
Maciej Walczak (ur. 1963) – instrumentalista audiowizualny, kompozytor, programista. W latach 1982–1986 studiował grę na wiolonczeli w Akademii Muzycznej w Łodzi. Potem kontynuował naukę w Statliche Hochschule fur Musik und Darstellende Kunst w Stuttgarcie. Tematem studiów były: kompozycja, nowe media, muzyka komputerowa, programowanie, multimedia, nowa muzyka, interaktywne koncepcje, performance, live-elektronik. Naukę ukończył z dyplomem: „Kompozycja, Muzyka komputerowa, Nowe media”. W latach 1990–1994 pracował w studio muzyki elektronicznej w Akademii Muzycznej w Łodzi. Pokazy multimedialne realizuje przy użyciu komputerów w oparciu o własne oprogramowanie. Pierwsza prezentacja audio-wizualna miała miejsce w Łodzi w 1988 r. Od tego czasu realizuje koncerty w kraju i zagranicą.
Magdalena Bojanowicz (ur. 1988) – ukończyła z wyróżnieniem studia na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie wiolonczeli Andrzeja Bauera i Bartosza Koziaka oraz Universität der Künste w Berlinie w klasie Jensa Petera Maintza. Jest laureatką Paszportu „Polityki”. Zdobyła m.in. I nagrodę na 45. Międzynarodowym Konkursie Jeunesses Musicales w Belgradzie (2015), a także II nagrodę na 69. Międzynarodowym Konkursie Wiolonczelowym im. Ludwiga van Beethovena w Hradec Králové (Czechy). Jest również finalistką Międzynarodowego Konkursu Wiolonczelowego w Stuttgarcie (2014).
Fot. Anita Wąsik-Płocińska
Agata Zubel (ur. 1978) – kompozytorka, wokalistka i pedagog. Skala ekspresji jej utworów jest równie rozpięta jak możliwości wokalne jej głosu – od szeptu do krzyku; od krótkich postrzępionych motywów po frenetyczne kulminacje. Ta niemal pierwotna energia utworów wiąże się ze szczególną rolą, jaką odgrywa w nich perkusja i głos ludzki – najstarsze znane człowiekowi instrumenty. Eksponowanie aspektu rytmicznego dodatkowo wzmacnia siłę wyrazu. Nawet najbardziej obsesyjne rytmy oraz fantastyczne barwy są jednak zawsze ubrane w czytelną, procesualną formę.
Fot. Barbara Czartoryska
>www.zubel.pl
*Biogram ze strony
>zamowieniakompozytorskie.pl
______________________________________________________________
Prapremiera: 31 maja 2019, Muzeum Pana Tadeusza Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
Patronat medialny: TVP Kultura, TVP 3 Wrocław, Radio Wrocław, Radio Ram, Radio Wrocław Kultura, Co Jest Grane 24, Magazyn Glissando
>>materiały prasowe do pobrania
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.
