„Miejska infrastruktura techniczna Lwowa 1870–1918”
wykład dr. Tomasza Dywana
- 28 czerwca 2022 (wtorek), godz. 17.00
- wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odbioru w kasach Muzeum Pana Tadeusza
- transmisja online
Zapraszamy na wykład dr. Tomasza Dywana, wokół książki pt. „Miejskie zakłady i obiekty infrastruktury technicznej Lwowa 1858–1918”.
Książka dr. Tomasza Dywana jest poświęcona budowie i rozwojowi infrastruktury technicznej galicyjskiej stolicy, która opierała się z reguły na najnowocześniejszych rozwiązaniach. Obejmuje okres blisko półwiecza jej funkcjonowania w ramach systemu autonomicznego, pozwalającego w dużej mierze na samodzielne decydowanie o zasadniczych kierunkach rozwoju Lwowa przez zdominowany przez Polaków samorząd miejski. Ukazując dzieje najważniejszych zakładów i obiektów miejskiej infrastruktury technicznej (gazownictwa, tramwaju konnego, dostarczania wody i usuwania nieczystości a także rzeźni i elektrotechniki, w tym tramwaju), autor zastanawia się, w jaki sposób i w oparciu o jakie wzorce władze miasta realizowały dążenie „ku nowoczesności” oraz jakie przeszkody utrudniały to dążenie.
Analiza i interpretacja zarówno zachowanych archiwaliów lwowskich, jak i dorobku współczesnej historiografii, pozwoliła wyciągnąć interesujące wnioski o osiągnięciach cywilizacyjnych mieszkańców Galicji w dobie autonomicznej. Osiągnięcia te zostały osadzone w szerszym kontekście przemian cywilizacyjnych zachodzących w miastach Europy Zachodniej (głównie na obszarze Niemiec, Austrii i Czech), które stawały się impulsem do zmian zachodzących we Lwowie. Tym samym Lwów przed wybuchem I wojny światowej stawał się pionierem „nowoczesności” w tej części habsburskiej monarchii.
Spotkanie z autorem będzie okazją do wysłuchania wykładu o modernizacji, jaka dokonała się we Lwowie, w jej aspekcie materialnym (technicznym), oraz o jej przyczynach i konsekwencjach gospodarczych, społecznych i politycznych. Zagadnienie infrastruktury nie jest bowiem wyłącznie tematem technicznym, lecz wiąże się z szeregiem innych zagadnień: tworzenia dyskursu – jak postrzegać infrastrukturę, kto i jak powinien wdrażać innowacje techniczne; jakich problemów przysparzała budowa oprzyrządowania technicznego; wreszcie jak ów techniczny substrat wpłynął na codzienność mieszkańców galicyjskiej metropolii.
Opracowania: „Miejskie zakłady i obiekty infrastruktury technicznej Lwowa w latach 1858–1918. Zarys dziejów” (autorstwa Tomasza Dywana) oraz „W stronę systemu. Infrastruktura techniczna dziewiętnastowiecznego miasta na przykładzie Galicji” (autorstwa Aleksandra Łupienki) zostały wydane jako efekt projektu badawczego Narodowego Centrum Nauki: Miejska infrastruktura techniczna Lwowa 1870–1918 realizowanego przez Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego.
Prowadzący
dr Tomasz Dywan – historyk i historyk sztuki zatrudniony w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego w Zakładzie Historii Kultury Materialnej. W 2010 roku obronił doktorat poświęcony kulturze religijnej ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej (na podstawie tej rozprawy powstała monografia „Kształtowanie kultury prowincjonalnej w katolickich sanktuariach maryjnych na kresach południowo-wschodnich dawanej Rzeczypospolitej”). Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na religijności i kulturze dawnej Rzeczypospolitej oraz historii nauki i techniki ze szczególnym uwzględnieniem Europy Środkowej od końca XVI do początku XX wieku.
Książka powstała w ramach realizacji w Instytucie Historycznym UWr projektu badawczego Narodowego Centrum Nauki (OPUS 8, nr UMO-2014/15/B/HS3/02493).