2021/2022
- 23 września 2021–23 czerwca 2022
- transmisje online
Muzeum Pana Tadeusza zaprasza na cykl spotkań z autorami publikacji dotyczących najnowszej historii Polski pt. „Misja: książki”.
„Misja: książki” to cykl spotkań, do których punktem wyjścia są publikacje dotyczące najnowszej historii Polski i zjawisk współczesnej kultury: głośne, budzące kontrowersje, prezentujące różne spojrzenia na wydarzenia, wydawałoby się, oczywiste lub ważne ze względu rangę zebranego materiału, czy przenikliwość stawianych przez autorów diagnoz. Podczas rozmów zwrócimy uwagę na książki odkrywające nieznane karty polskiej historii, zarówno doceniane i nagradzane, jak i niszowe, które nie zawsze cieszą się zainteresowaniem mediów i mają problemy z przeniknięciem do świadomości czytelników. Dobierzemy książki kształtujące świadome i odpowiedzialne myślenie o Polsce i tożsamości obywatelskiej, popularyzujące wiedzę o historii, budujące poczucie nowocześnie rozumianego patriotyzmu, potrzebnego nie tylko w czasie wojny i rozbiorów, ale także w okresie pokoju, rozwoju gospodarczego i kulturalnego.
Tematyka spotkań i prezentowanych książek nawiązywać będzie do wystawy stałej „Misja: Polska” w Muzeum Pana Tadeusza i odnosić się do istotnych wydarzeń z historii Polski i Dolnego Śląska od czasów przedwojennych do współczesności.
Wszystkie wydarzenia dostępne będą dla publiczności w formie transmisji online, bezpłatnie za pośrednictwem strony internetowej www.muzeumpanatadeusza.pl i w mediach społecznościach oraz dodatkowo z udziałem publiczności w Muzeum Pana Tadeusza.
Program
Autorka przytacza w niej relacje ówczesnych reporterów ukazujące najciemniejsze strony życia w przedwojennej Polsce. Przypomina o biedzie i zacofaniu, któremu nie zdołano zaradzić w dwudziestoleciu międzywojennym. Pisze również o prostytucji, bezdomności, dzieciobójstwie i porzuconych niemowlętach oraz o koszmarnych warunkach mieszkaniowych panujących zarówno w mieście, jak i na wsi.
Gość
Urszula Glensk – profesor, znawczyni literatury i krytyk literacki. Zajmuje się dawnym i współczesnym reportażem. Pracuje w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego. Autorka artykułów naukowych i publicystycznych, m.in. upominających się o prawa uchodźców, ludzi represjonowanych z powodu wojen, a także o ochronę drzew. Publikuje w „Nowych Książkach” i w portalu „Studio Opinii”. Autorka książek: „Proza wyzwolonej generacji 1989–1999” (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002), „Trzy szkice o przewartościowaniach w kulturze” (Atut, Wrocław 2007), „Po Kapuścińskim. Szkice o reportażu” (Universitas, Kraków 2012; wyróżnienie „Książka Miesiąca” Magazynu Literackiego Książki), „Historia słabych. Reportaż i życie w dwudziestoleciu (1918–1939)” (Universitas, Kraków 2014).
Prowadząca
Małgorzata Preisner-Stokłosa – doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, współautorka wystawy stałej Misja: Polska poświęconej biografiom Jana Nowaka-Jeziorańskiego i Władysława Bartoszewskiego w Muzeum Pana Tadeusza, kustosz w Gabinetach Świadków Historii ZNiO. Kuratorka i autorka licznych wystaw związanych z kolekcją Władysława i Zofii Bartoszewskich.
Minione
Tom „Braterstwo poezji. Korespondencja, wiersze i inne dialogi 1947–2013” (Wydawnictwo Warstwy, Wydawnictwo Literackie 2021) zawiera nieznaną korespondencję z wymienionych lat oraz wybór wierszy, esejów, rozmów, zapisków intymnych i innych utworów, w których obaj poeci wypowiadali się o sobie nawzajem, w tym także teksty dotąd niepublikowane. Wiele z tych materiałów rzuca całkowicie nowe światło na utrwalony w powszechnej świadomości obraz ich relacji. To nowe spojrzenie przełamuje monopol odczytań eksponujących zazwyczaj antagonizmy. Dzięki temu jesteśmy w stanie o wiele głębiej wniknąć w istotę ich „przyjaznych sporów”.
Gość
Emil Pasierski – urodzony w 1979 roku. Historyk literatury polskiej XX wieku, redaktor, od 2016 roku związany w Wydawnictwem Warstwy. Edytor pism Czesława Miłosza, publikował m.in. w „Zeszytach Literackich” i „Archiwum Emigracji”. Autor książki „Miłosz i Putrament. Żywoty równoległe” (2011). Wydał także dwa woluminy „Rozmów zagranicznych” noblisty (2017, 2019) i tom „Czesław Miłosz. Bibliografia przedmiotowa 1932–2020” (2020), a ostatnio zbiór korespondencji Miłosza z Tadeuszem Różewiczem pt. „Braterstwo poezji” (2021). Mieszka u podnóża Ślęży.
Prowadząca
Maria Marszałek – absolwentka historii sztuki i psychologii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Laureatka stypendium „European Museum of the Year Award” dla młodych pracowników muzeów, nauczycielka akademicka. Pracuje w Gabinetach Świadków Historii w Muzeum Pana Tadeusza, współautorka wystawy „Pan Tadeusz Różewicz”.
Spotkanie poświęcone będzie najnowszej książce Olgi Gitkiewicz: „Krahelska. Krahelskie” (Wydawnictwo Dowody na Istnienie, 2021).
Gość
Olga Gitkiewicz – reporterka i redaktorka, felietonistka miesięcznika „Znak”, współpracowniczka Instytutu Reportażu. Autorka nagradzanych reportaży m. in. „Nie hańbi o polskim rynku pracy”, za którą była nominowana do nagrody literackiej „Nike”. Nominowana także do nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż Literacki oraz nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej. Za książkę „Nie zdążę o kryzysie polskiego transportu publicznego” otrzymała nagrodę „Książka Reporterska Roku Grand Press 2020”.
Prowadzący
Marcin Szyjka – historyk, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, pracował w Muzeum w Dzierżoniowie, redaktor „Rocznika Dzierżoniowskiego” w latach 2013–2015. Aktualnie pracownik Gabinetów Świadków Historii w Muzeum Pana Tadeusza, gdzie zajmuje się zbiorami Tadeusza Różewicza, prowadzi spotkania z autorami książek i jest współautorem krótkich filmów przybliżających sylwetkę Tadeusza Różewicza.
Spotkanie z Piotrem Pytlakowskim poświęcone książce „Ich matki, nasi ojcowie. Niewygodna historia powojennej Polski” (Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2020).
Autor oddaje głos obywatelom III Rzeszy, którzy po zakończeniu II wojny światowej i przesunięciu granic znaleźli się w Polsce. Poznajemy losy „polskich” Niemców, którzy nie zmierzali uciekać, nie popełnili żadnych zbrodni wojennych i chcieli pozostać u siebie. Dowiadujemy się, czy czuli się Polakami, czy Niemcami oraz jak ich traktowano w powojennej Polsce.
Piotr Pytlakowski – politolog, dziennikarz śledczy i scenarzysta, publikował w „Gazecie Wyborczej”, „Życiu Warszawy” „Przeglądzie Tygodniowym”. W tygodniku „Polityka” zajmuje się dziennikarstwem śledczym i problematyką kryminalną. Jego zainteresowania koncentrują się wokół problematyki polskiej mafii, środowisk przestępczych oraz działalności służb specjalnych. Autor książek: „Republika MSW”, „Czekając na kata”. Rozmowy ze skazanymi na śmierć”, „Alfabet Mafii”, „Nowy alfabet mafii”, „Szkoła szpiegów”, „Mój agent Masa”. Jest laureatem licznych nagród m.in. Grand Press w kategorii: Dziennikarstwo Śledcze, nagrody Adwokatury Polskiej „Złota Waga”.
Prowadząca
Małgorzata Preisner-Stokłosa – doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, współautorka wystawy stałej Misja: Polska poświęconej biografiom Jana Nowaka-Jeziorańskiego i Władysława Bartoszewskiego w Muzeum Pana Tadeusza, kustosz w Gabinetach Świadków Historii ZNiO. Kuratorka i autorka licznych wystaw związanych z kolekcją Władysława i Zofii Bartoszewskich.
Spotkanie z Piotrem Lipińskim, które poświęcone będzie jego najnowszej książce „Kroków siedem do końca. Ubecka operacja, która zniszczyła podziemie” (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2020).
Autor opisuje w niej działalność V Komendy, która skonsolidowała podziemie, wysyłała kurierów na Zachód, przygotowywała kolejnych żołnierzy na wypadek wybuchu III wojny światowej, jednak okazała się prowokacją Służb Bezpieczeństwa. Piotr Lipiński dotarł do osób, które odpowiadały za stworzenie tej mistyfikacji i skonfrontował z zachowanymi dokumentami. Książka ujawnia kulisy prowokacji, która doprowadziła do likwidacji podziemia tworzonego przez żołnierzy wyklętych.
Piotr Lipiński – dziennikarz, reporter, autor książek. Za sprawą reportażu „Mięso, a w środku rzeźnik” znalazł się wśród stu najlepszych polskich reporterów XX wieku. Przez niemal dwadzieścia lat związany z „Gazetą Wyborczą”. Specjalizuje się w historii polskiego komunizmu. Publikował w pismach „Polityka”, „Po prostu”, „Press”, „Kontynenty”, „Na Przełaj”, „Radar”, „Corriere della Sera”, „Lidove Noviny”. W ostatnich latach jego książki ukazywały się głównie w wydawnictwie „Czarne”. To biografie władców PRL-u: „Cyrankiewicz. Wieczny premier” (nominacja do nagrody historycznej imienia Kazimierza Moczarskiego), „Bierut. Kiedy partia była bogiem”, „Gomułka. Władzy nie oddamy” oraz „Bicia nie trzeba było ich uczyć” – o procesie zbrodniarza stalinowskiego Adama Humera. Współautor „Absurdów PRL-u” oraz „Niepowtarzalnego uroku likwidacji”, zbioru reportaży o Polsce lat dziewięćdziesiątych.
Kilkakrotnie wyróżniany przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich i nominowany do nagrody Grand Press. Laureat nagrody Prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich za zrealizowany dla TVP 1 dokument „Co się stało z polskim Billem Gatesem”.
Prowadząca
Małgorzata Preisner-Stokłosa – doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, współautorka wystawy stałej Misja: Polska poświęconej biografiom Jana Nowaka-Jeziorańskiego i Władysława Bartoszewskiego w Muzeum Pana Tadeusza, kustosz w Gabinetach Świadków Historii ZNiO. Kuratorka i autorka licznych wystaw związanych z kolekcją Władysława i Zofii Bartoszewskich.