- 23 maja 2024–21 listopada 2024
- wydarzenia bezpłatne
- transmisje online
„Popiół i Diament. Spotkania autorskie” to cykl wydarzeń kulturalnych zorientowanych na zagadnienia historyczne i historyczno-literackie, promujący działalność wrocławskiej niezależnej księgarni stacjonarnej Popiół i Diament.
Zaplanowane wydarzenia obejmują szereg atrakcji odbywających się zarówno we wnętrzu księgarni, jak i w plenerze. W ramach cyklu zapraszamy do Muzeum Pana Tadeusza na comiesięczne spotkania z autorami książek znajdujących się w ofercie księgarni oraz dyskusje poświęcone prezentowanym publikacjom. Tematyka spotkań i prezentowanych pozycji nawiązywać będzie do wystawy stałej „Misja: Polska” w Muzeum Pana Tadeusza, a wybrane przez nas książki dotyczą kultury, historii i literatury polskiej XX i początku XXI wieku, poruszając ważne zagadnienia i ukazując wydarzenia oraz zjawiska kulturowe ostatnich dziesięcioleci w nowym świetle.
Gośćmi tegorocznych spotkań autorskich będą między innymi Aleksandra Boćkowska, Agata Szydłowska, Grzegorz Hryciuk, Agnieszka Pajączkowska, Alicja Urbanik-Kopeć oraz Joanna Nowosielska-Sobel i Agata Gabiś, które zaproszą na spacery tematyczne po Wrocławiu, będące okazją do poznania miejsc ważnych i symbolicznych dla mieszkańców miasta. W programie cyklu znalazły się również warsztaty genealogiczne z Marią Rągowską oraz fotograficzne z Aleksandrą Pawłowską.
Wstęp
Spotkania autorskie z udziałem publiczności odbywają się w księgarnio-kawiarni Popiół i Diament przy Muzeum Pana Tadeusza i będą transmitowane online za pośrednictwem strony internetowej www.muzeumpanatadeusza.ossolineum.pl i w mediach społecznościach. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny, liczba miejsc ograniczona. Na spacery tematyczne po Wrocławiu i warsztaty obowiązują wcześniejsze zapisy.
Najbliższe spotkania
Program wydarzeń
23 maja 2024 (czwartek),
godzina 17.00
prowadzenie: Magdalena Musiał
- wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odbioru w kasach muzeum
- transmisja online
„To wszystko nie robi się samo. Rozmowy na zapleczu kultury” – spotkanie z Aleksandrą Boćkowską
Spotkanie z Aleksandrą Boćkowską wokół książki „To wszystko nie robi się samo. Rozmowy na zapleczu kultury” (Wydawnictwo Czarne, 2023).
Zbiór siedemnastu wywiadów z osobami, które pracują na zapleczu instytucji i wydarzeń kulturalnych. Opowiadają ilu ludzi i jak wiele czynności trzeba by wystawy, książki, muzyka i festiwale istniały.
Aleksandra Boćkowska – dziennikarka, reporterka, redaktorka. Autorka książek o codzienności PRL: „To nie są moje wielbłądy. O modzie w PRL” (2015), „Księżyc z peweksu. O luksusie w PRL” (2017) i schyłku epoki „Można wybierać. 4 czerwca 1989” (2019). Wszystkie ukazały się w wydawnictwie Czarne. Stale współpracuje z „Gazeta Wyborczą”, „Dwutygodnik.com”, „Wysokimi Obcasami Extra” i „Vogue.pl”. Od niedawna mieszka w Gdyni.
Magdalena Musiał – historyk sztuki i edukatorka muzealna, wicedyrektor Ossolineum ds. Muzeum Pana Tadeusza, w którym pracuje od momentu jego powstania. Przez niemal siedem lat kierowała Działem Edukacji MPT, w grudniu 2022 roku nominowana przez Radę Kuratorów Ossolineum na wicedyrektora. Wcześniej przez wiele lat związana z Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Koordynatorka wielu projektów edukacyjnych, autorka przewodników po sztuce dla dzieci i artykułów dotyczących historii dolnośląskiej farmacji, współtwórczyni Forum Edukatorów Muzealnych, współorganizatorka Letnich Interdyscyplinarnych Spotkań Akademickich organizowanych od 2002 roku na Dolnym Śląsku, wrocławianka, Dolnoślązaczka, miłośniczka fotografii.
25 maja 2024 (sobota),
godzina 12.00
prowadzenie: Joanna Nowosielska-Sobel
- wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy poprzez formularz zgłoszeniowy
„Kurtyna wznosi się do góry…”, czyli pionierski czas kultury polskiej w powojennym Wrocławiu – spacer z Joanną Nowosielską-Sobel
Spacer z Joanną Nowosielską-Sobel pt. „Kurtyna wznosi się do góry…, czyli pionierski czas kultury polskiej w powojennym Wrocławiu”.
Nazajutrz po zakończeniu walk o Twierdzę Wrocław do zrujnowanego miasta przyjechała delegacja polska z Bolesławem Drobnerem i Stanisławem Kulczyńskim na czele, w której ważne miejsce zajął również Adam Kabaja. Zadaniem wspomnianej grupy było przejęcie grodu nad Odrą przez polską administrację oraz jego odbudowa. Jak pokazał czas, wspomniany Adam Kabaja stał się w procesie organizowania powojennego życia kulturalnego miasta, jedną z kluczowych postaci. Tematem spaceru będzie odkrywanie tajemnic pionierskiego okresu kultury Wrocławia (1945–1948). Początki teatru, opery i kina w mieście zostaną przestawione przez pryzmat relacji świadków wydarzeń i równoczesnych animatorów oraz kreatorów procesu odradzania się nadodrzańskiego grodu.
prof. Joanna Nowosielska-Sobel – profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, polska historyk specjalizująca się w historii najnowszej Polski i powszechnej, historii Śląska i Prus; nauczyciel akademicki związana z Uniwersytetem Wrocławskim. Jest autorką licznych artykułów poświęconych Śląskowi postrzeganemu tak z historycznej, jak i kulturowej perspektywy, a także redaktorem wydawnictw naukowych odnoszących się do tej problematyki.
6 czerwca 2024 (czwartek),
godzina 17.00
prowadzenie: Joanna Kachel-Szyjka
- wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odbioru w kasach muzeum
- transmisja online
„Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u” – spotkanie z Agatą Szydłowską
Spotkanie z Agatą Szydłowską wokół książki „Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u”, (Wydawnictwo Czarne, 2023).
W powszechnym przekonaniu wystrój mieszkań w PRL-u był monolitem. Nic bardziej mylnego – polityczne zawirowania kolejnych dekad, przemiany gospodarcze, stosunki społeczne i polityka mieszkaniowa wpływały na wygląd mieszkań. Badaczka wykonała ogromną pracę, poszukując odpowiedzi na pytanie: jak naprawdę urządzano się w PRL-u?
Agata Szydłowska – absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim oraz studiów doktoranckich w Szkole Nauk Społecznych przy IFiS PAN, obecnie adiunkt w Katedrze Historii i Teorii Designu ASP w Warszawie. Jest autorką zbioru rozmów z polskimi projektantami graficznymi pt. „Miliard rzeczy dookoła” (2013) oraz współautorką książki „Paneuropa, Kometa, Hel. Szkice z historii projektowania liter w Polsce” (2015; wspólnie z Marianem Misiakiem). Laureatka stypendium Młoda Polska, przyznawanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2013). Jako kuratorka i współkuratorka przygotowywała wystawy projektowania graficznego w Polsce i za granicą.
Joanna Kachel-Szyjka – muzealnik, absolwentka archeologii na Uniwersytecie Wrocławskim oraz Studium Sztuk Plastycznych w Głogowie, pracowała w Muzeum w Dzierżoniowie, obecnie adiunkt w Dziale Sztuki Muzeum Książąt Lubomirskich. Interesuje się kulturą materialną, a w szczególności garncarstwem, architekturą i meblarstwem.
8 czerwca 2024 (sobota),
godzina 12.00
prowadzenie: Agata Gabiś
- wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy poprzez formularz zgłoszeniowy
„Osiedle Stare Miasto: elastyczne plany i plany minimum” – spacer z Agatą Gabiś
Spacer z Agatą Gabiś pod tytułem „Osiedle Stare Miasto: elastyczne plany i plany minimum”.
Odbudowana starówka w latach 60. XX wieku staje się niemal pełnoprawnym osiedlem mieszkaniowym: ze szkołami i przedszkolami, z całym zapleczem usługowo-handlowym. Na podwórkach powstają place zabaw i tereny zielone, z parterów można zejść do niewielkich ogródków. Podczas spaceru przyjrzymy się staromiejskim, powojennym kamienicom oraz blokom od frontu i od podwórza oraz sprawdzimy, jak się mieszkało (i mieszka) na Starym Mieście.
dr Agata Gabiś – absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Wrocławskim. Zajmuje się przede wszystkim architekturą XX wieku oraz rozwojem przestrzennym Wrocławia i Dolnego Śląska. Na podstawie pracy doktorskiej, dotyczącej powojennej architektury Wrocławia, została w 2019 roku wydana książka „Całe morze budowania. Wrocławska architektura 1956–1970”. Poza działalnością naukową i dydaktyczną Agata Gabiś działa na polu popularyzacji i ochrony dziedzictwa materialnego: współpracowała z Centrum Historii Zajezdnia, brała udział w przygotowaniu i realizacji programu architektonicznego Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016, współtworzyła wystawy i cykle debat (między innymi w Muzeum Współczesnym Wrocław oraz w Biurze Wystaw Artystycznych). Od 2019 roku jest członkiem Wojewódzkiej Rady Ochrony Zabytków.
26 września 2024 (czwartek),
godzina 17.00
prowadzenie: dr Małgorzata Preisner-Stokłosa
- wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odbioru w kasach muzeum
- transmisja online
„Przesiedleńcy. Wielka epopeja Polaków, 1944–1946” – spotkanie z Grzegorzem Hryciukiem
Spotkanie z Grzegorzem Hryciukiem wokół książki „Przesiedleńcy. Wielka epopeja Polaków, 1944–1946” (Wydawnictwo Literackie 2023).
Przesiedleńcy to wyjątkowo poruszająca epopeja o blisko ośmuset tysiącach naszych przodków siłą wysiedlonych z południowo-wschodnich ziem Rzeczpospolitej na zachód Polski, na ziemie poniemieckie. To opowieść o exodusie, bezpowrotnie utraconym świecie, wojennej pożodze i brutalnym rozstaniu z ukochaną małą ojczyzną.
prof. Grzegorz Hryciuk – profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, badacz zagadnień narodowościowych Europy Środkowo-Wschodniej w XIX i XX wieku, historii Ukrainy, relacji polsko-ukraińskich w XX stuleciu, problematyki migracji przymusowych na obszarze Europy Wschodniej.
dr Małgorzata Preisner-Stokłosa – historyczka, kustoszka, współautorka wystawy stałej „Misja: Polska” poświęconej biografiom Jana Nowaka-Jeziorańskiego i Władysława Bartoszewskiego. Kuratorka i autorka licznych wystaw związanych z kolekcją Władysława i Zofii Bartoszewskich. W Muzeum Pana Tadeusza pracuje w Gabinetach Świadków Historii, współorganizuje spotkania poświęcone książkom w ramach cykli: „Popiół i Diament. Spotkania autorskie”, „Misja: książki”.
28 września 2024 (sobota),
godzina 12.00
prowadzenie: Maria Rągowska
- wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, zapisy przez formularz zgłoszeniowy
Warsztaty genealogiczne
Warsztaty genealogiczne na temat możliwości i sposobów badania historii przodków w Internecie, archiwach i nie tylko. Uczestnicy otrzymają materiały ułatwiające prowadzenie poszukiwań genealogicznych.
Maria Rągowska – artystka plastyk, od 2005 roku członkini Śląskiego Towarzystwa Genealogicznego, od 2015 prezes, realizuje projekty z Towarzystwa Państwowego Urzędu Repatriacyjnego o miejscach pamięci, pracuje nad publikacjami Towarzystwa, między innymi Rocznikami Śląskiego Towarzystwa Genealogicznego, organizuje szkolenia i warsztaty z zakresu genealogii.
24 października 2024 (czwartek),
godzina 17.00
„Chłopki. Opowieść o naszych babkach” – spotkanie z Joanną Kuciel-Frydryszak
SPOTKANIE ODWOŁANE
Z przyczyn niezależnych spotkanie z Joanną Kuciel-Frydryszak wokół książki „Chłopki. Opowieść o naszych babkach” (Wydawnictwo Marginesy, 2023) zostaje odwołane. Przepraszamy za niedogodności.
„Chłopki. Opowieść o naszych babkach” – autorka wraca do tematu wiejskich kobiet, ale tym razem to opowieść zza drugiej strony drzwi chłopskiej chałupy. Podczas, gdy Maryśki i Kaśki wyruszają do miast, by usługiwać w pańskich domach, na wsiach zostają ich siostry i matki: harujące od świtu do nocy gospodynie, folwarczne wyrobnice, mamki, dziewki pracujące w bogatszych gospodarstwach. Marzące o własnym łóżku, butach, szkole i o zostaniu panią. Modlące się o posag, byle „nie wyjść za dziada” i nie zostać wydane za morgi. Dzielące na czworo zapałki, by wyżywić rodzinę. Często analfabetki, bo „babom szkoły nie potrzeba”.
24 października 2024 (czwartek),
godzina 17.00
prowadzenie: Aleksandra Pawłowska
- wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, obowiązują zapisy przez formularz zgłoszeniowy
- czas trwania warsztatu: 1,5–2 godziny
„Naświetlone – tajemnice dawnych technik fotograficznych” – warsztaty z cyjanotypii przy użyciu śmieci
Cyjanotypia to jedna z pierwszych technik fotograficznych wynaleziona przez Sir Johna Herschela w 1842 roku. Wyróżnia się ona wśród innych technik błękitnym kolorem odbitki, a to za sprawą soli żelaza(III) i heksacyjanożelazianu(II) potasu. Podczas warsztatów każdy uczestnik będzie mógł wykonać własny fotogram. Niecodzienna będzie nie tylko użyta technika, ale również wykorzystanie śmieci do tworzenia kompozycji, które zostaną naświetlone. Zajęcia stworzą możliwość poznania początków historii fotografii, pierwszych technik fotograficznych, a także poeksperymentowania w ciemni.
Aleksandra Pawłowska – edukatorka, fotografka, absolwentka Grafiki na Uniwersytecie SWPS oraz Mediacji Sztuki na Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, studentka na Institut Tvůrčí Fotografie w Opawie. Ukończyła liczne kursy fotograficzne i graficzne. Głównym medium, z którym pracuje, jest książka fotograficzna. Na swoim koncie ma ponad czterysta przeprowadzonych zajęć dla dzieci i dorosłych.
8 listopada 2024 (piątek),
godzina 17.00
prowadzenie: Magdalena Sudoł
- wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odbioru w kasach muzeum
- transmisja online
„Nieprzezroczyste. Historie chłopskiej fotografii” – spotkanie z Agnieszką Pajączkowską
Spotkanie z Agnieszką Pajączkowską wokół książki „Nieprzezroczyste. Historie chłopskiej fotografii” (Wydawnictwo Czarne, 2023).
W książce autorka opisuje wybrane chłopskie zdjęcia, a swoje spostrzeżenia uzupełnia o rozmowy, zapisy historii mówionej, dokumenty, mikroreportaże, rozważania teoretyczne, cytaty z esejów o fotografii i nowe refleksje dotyczące historii ludowej. Rdzeniem książki pozostaje pytanie, czym właściwie jest to, co widzimy. Czego fotografia nie pokazuje i nie rozstrzyga? To nie tyle opowieść o osobach widocznych na zdjęciach, ile o samych zdjęciach i tych, którzy je wykonywali – fotografach i fotografkach, o ich motywacjach, warsztacie pracy, miejscu w wiejskiej społeczności. Tak oglądane chłopskie fotografie pozwalają spojrzeć z mniej oczywistej perspektywy na polską historię XX wieku.
Agnieszka Pajączkowska – Agnieszka Pajączkowska –
Magdalena Sudoł – adiunkt w Dziale Historii i Interpretacji „Pana Tadeusza” w Muzeum Pana Tadeusza, absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Współpracowała z Festiwalem Literackim Brunona Schulza i z Muzeum Współczesnym we Wrocławiu. Współkuratorka wystaw czasowych: „Fredro dzieciom” zrealizowanej w ramach siódmej edycji Festiwalu Tradycji Literackich oraz „Czarna sukienka. Patriotki w walce o wolność” w Muzeum Pana Tadeusza. Jest autorką cyklu podcastów muzealnych „W księgarni”. Odpowiedzialna za wykonywanie kwerend i przygotowywanie kolejnych odsłon wystawy stałej Rękopis „Pana Tadeusza”.
21 listopada 2024 (czwartek),
godzina 17.00
prowadzenie: Urszula Glensk
- wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odbioru w kasach muzeum
- transmisja online
„Matrymonium. O małżeństwie nieromantycznym” – spotkanie z Alicją Urbanik-Kopeć
Spotkanie z Alicją Urbanik-Kopeć wokół książki „Matrymonium. O małżeństwie nieromantycznym” (Wydawnictwo Czarne, 2024).
W książce autorka przygląda się dziewiętnastowiecznemu rynkowi matrymonialnemu, na którym liczyły się posag, weksle i cenne pamiątki rodzinne, nierzadko pomagające narzeczonemu w spłacie długów. Szczególnie uważnie analizuje sytuację kobiet – młodych robotnic, mężatek, starych panien oraz wdów, których samodzielność finansowa stopniowo wzrastała, lecz ciężar społecznych oczekiwań pozostawał ten sam. Korzystając z oryginalnych świadectw epoki – artykułów prasowych, pamiętników, powieści i poradników – autorka przybliża system prawno-społeczny panujący aż do dwudziestolecia międzywojennego. Zza ciasnych ram tego systemu wyłania się pasjonujący obraz kobiet, które próbowały kształtować własne życie: miłosne, rodzinne i finansowe.
Alicja Urbanik-Kopeć – kulturoznawczyni, anglistka, adiunktka w Instytucie Historii Nauki PAN. Zajmuje się historią kultury XIX wieku. W przeszłości szuka źródeł współczesnych wzorów kulturowych. Pisze o pracy seksualnej, wynalazkach, emancypacji i klasie robotniczej. Autorka książek „Anioł w domu”, „Mrówka w fabryce” (o robotnicach fabrycznych), „Instrukcja nadużycia” (o służących domowych), „Chodzić i uśmiechać się wolno każdemu” (o pracownicach seksualnych) i „Matrymonium” (o dziewiętnastowiecznym rynku matrymonialnym). Laureatka Nagrody Klio za wybitny wkład w badania historyczne. Finalistka Nagrody Historycznej „Polityki”. Wykładowczyni „gender studies”.
Urszula Glensk – profesorka Uniwersytetu Wrocławskiego, badaczka literatury dokumentalnej. Wykłada w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej. Jest laureatką naukowej Nagrody Prezesa Rady Ministrów za habilitację. Autorka sześciu książek, między innymi „Historia słabych. Reportaż i życie w Dwudziestoleciu 1918–1939” za którą otrzymała Nagrodę Historyczną „Polityki” oraz biografii „Hirszfeldowie. Zrozumieć krew”, nominowanej do Nagrody Literackiej Nike. Stworzyła Fundację No Border, aby pomagać uchodźcom na granicy polsko-białoruskiej. 27 listopada 2024 ukaże się jej „Pinezka” (Wydawnictwo Czarne), książka reportażowa o kryzysie na granicy.
Zadanie „Popiół i Diament. Spotkania autorskie” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
