Wystawa „Tam, gdzie stoimy, świeci słońce”. Szkoła Młodszych Ochotniczek (1942–1948)
Program wydarzeń
Muzeum Pana Tadeusza, Oddział Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, zaprasza na wystawę czasową prezentującą niezwykłe losy dziewcząt i młodych kobiet, które podczas wojny i zaraz po niej zrzeszała działająca na Bliskim Wschodzie Szkoła Młodszych Ochotniczek.
„Było nas 200 kobiet. Młodych i starszych, zabiedzonych więzieniami i zsyłką, zniszczonych chorobami. Udawałyśmy żarliwie wojsko, dźwigając ogromne buciory i dużo za obszerne męskie mundury. Chodziłyśmy na musztrę i na zbiórki i ponad wszystko czekałyśmy na transport do Persji, wierząc w ten cud mocniej niż kiedykolwiek”.
(Janina Schramm-Hening, W Czok-Paku, „Książka Pamiątkowa Szkół Młodszych Ochotniczek”, red. Zespół, Londyn 1972)
Zachęcamy do zapoznania się z programem wydarzeń towarzyszących ekspozycji.
Program wydarzeń
Październik 2024
Wernisaż wystawy „Tam, gdzie stoimy, świeci słońce”. Szkoła Młodszych Ochotniczek (1942–1948)
- 12 października 2024 (sobota),
godzina 17.00 - wstęp wolny
W latach 1942–1948 ponad tysiąc dziewcząt i młodych kobiet miało szansę ocalić życie i kształtować swoją przyszłość dzięki niezwykłemu projektowi, jakim była działająca na Bliskim Wschodzie Szkoła Młodszych Ochotniczek działająca przy 2. Korpusie Polskim. O tej nieznanej historii Polek opowiada wystawa czasowa „Tam, gdzie stoimy, świeci słońce”. Szkoła Młodszych Ochotniczek (1942–1948).
dr Joanna Hytrek-Hryciuk – historyczka, śląskoznawczyni, autorka licznych publikacji na temat historii regionu i historii Polski w XX wieku. Laureatka nagrody Fundacji im. Tomasza Strzembosza. W 2020 roku wyróżniona tytułem 30. Kreatywnych Wrocławia. Odpowiada za lekcje muzealne związane z historią najnowszą.
„Miś Wojtek” – turniej gry planszowej dla dzieci
- 13 października 2024 (niedziela),
godzina 12.00 - wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, zapisy poprzez formularz zgłoszeniowy
- dla dzieci w wieku od 10 lat z opiekunami
- partner wydarzenia: Instytut Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu
- prowadzenie: Stanisław Kiełb
Podążaj z misiem Wojtkiem śladami 2. Korpusu Polskiego od ZSRS do Edynburga w Szkocji i zbieraj po drodze pamiątki związane z losami żołnierzy gen. Andersa oraz ich słynnego niedźwiedzia!
Do udziału w turnieju zapraszamy miłośników historii w wieku od 10 lat wraz z dorosłymi opiekunami.
Partnerem wydarzenia jest Instytut Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu.
Syberia to ogromna kraina geograficzna na terenie Rosji. Dla wielu jednak to również kraina wyobrażona – ziemia naznaczona cierpieniem wielu milionów ludzi deportowanych w ten rejon do pracy przymusowej. Znajomość jadalnych roślin, występujących w tym niesprzyjającym klimacie, stanowiła często warunek przetrwania zesłańców. O tym jak wygląda malina moroszka, do czego wykorzystać mącznicę lekarską oraz jak bezcenny był wiosną sok brzozowy, opowie dr Artur Adamczak z Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu.
dr Artur Adamczak – absolwent Wydziału Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Stypendysta Ministra Edukacji Narodowej, odznaczony Medalem UAM „za wybitne osiągnięcia w nauce i wyróżniający udział w życiu Uniwersytetu” oraz odznaką honorową „Zasłużony dla Rolnictwa”. Od 2007 roku jest pracownikiem Instytutu Roślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu (obecnie Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich – Państwowy Instytut Badawczy). Członek Komitetu Redakcyjnego czasopisma Herba Polonica oraz współredaktor kwartalnika European Journal of Biological Research. Członek dwóch kadencji Rady Naukowej IWNiRZ-PIB, sekretarz Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Botanicznego oraz wiceprzewodniczący Sekcji Ogrodów Botanicznych i Arboretów tego towarzystwa; członek Polskiego Komitetu Zielarskiego. Od kilkunastu lat prowadzi działalność edukacyjną i dydaktyczną w Ogrodzie Roślin Leczniczych w Plewiskach.
17 września 1939 roku, po ataku ZSRS, wschodnie województwa II RP znalazły się pod okupacją sowiecką. W wyniku nowej polityki, aż trzysta trzydzieści tysięcy mężczyzn, kobiet i dzieci zostało wysłanych w głąb Związku Radzieckiego do pracy przymusowej w przemyśle i rolnictwie.
Fatalną sytuację deportowanych poprawiło przywrócenie w 1941 roku stosunków dyplomatycznych między Polską a ZSRS. Utworzono wówczas między innymi Polskie Siły Zbrojne, powszechnie znane jako Armia Andersa. Do armii zgłosiło się ochotniczo prawie czterdzieści tysięcy cywilów, w tym znaczna grupa kobiet i dzieci. 20 maja 1942 roku Dowódca Polskich Sił Zbrojnych wydał rozkaz, na mocy którego utworzono dla nich Szkołę Młodszych Ochotniczek.
W szczytowym okresie uczyło się w niej ponad tysiąc dziewcząt w różnym wieku. Ich historię przybliży dr Joanna Hytrek-Hryciuk.
„Akan. Opowieść o Bronisławie Piłsudskim” (Wydawnictwo Agora 2019) to opowieść o zdumiewających losach Bronisława Piłsudskiego, starszego brata Józefa. Skazany na piętnaście lat zsyłki na Sachalinie zainteresował się meteorologią i etnografią. Dzięki pracy zbliżył do zamieszkującego ten skrawek świata, gdzieś pomiędzy Japonią a Rosją, ludu Ajnów. Ożeniony z córką wodza, został „Królem Ajnów”. Do dziś w Japonii żyją jego potomkowie, a on sam, jest tam równie popularny jak Fryderyk Chopin. O tym dlaczego jest niemal nieznany w Polsce, porozmawiamy z autorem książki „Akan. Opowieść o Bronisławie Piłsudskim”.
Paweł Goźliński – teatrolog, redaktor, wykładowca i pisarz. Autor eseistycznej książki „Bóg Aktor” o Juliuszu Słowackim oraz powieści kryminalnych „Jul” oraz „Dziady”. W październiku 2019 roku ukazała się jego najnowsza książka, powieść biograficzna „Akan” inspirowana życiem Bronisława Piłsudskiego, starszego brata Józefa, zesłańca i badacza tajemniczego plemienia Ainów. Był też między innymi pomysłodawcą i redaktorem antologii „Nie-obcy” oraz kuratorem projektu „Gazeta pisarzy”. Kierował działami kultury i reportażu „Gazety Wyborczej”, był szefem reporterskiego magazynu „Duży Format”. Tworzył i do 2019 roku pełnił funkcję redaktora naczelnego „Książek. Magazynu do czytania”. Do niedawna redaktor naczelny Wydawnictwa Agora, dziś w wydawnictwie Znak Literanova. W 2010 roku wraz z Mariuszem Szczygłem i Wojciechem Tochmanem założył Instytut Reportażu i Polską Szkołę Reportażu w której wykłada do dziś.
Listopad 2024
Spotkanie z Agnieszką Kaniewską, badaczką historii Syberii
- 27 listopada 2024 (środa),
godzina 17.00 - wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odbioru w kasach muzeum
Polacy wyjeżdżali na Syberię za karierą, pieniędzmi lub pracą. Dla wielu była to ziemia obiecana. Inni trafiali tam w ramach politycznych represji i okrutnej polityki totalitarnego Związku Radzieckiego. W tym najdalszym zakątku Rosji potomkowie zesłańców i osiedleńców żyją do dziś. Ich losami interesuje się Agnieszka Kaniewska, absolwentka Wydziału Nauk Politycznych Uniwersytetu Wrocławskiego i Rusycystyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, doktorantka w Instytucie Historii Uniwersytetu Wrocławskiego, która łączy badania naukowe z pasją fotograficzną, dzięki której utrwala ostatnie syberyjskie ślady Polaków.
Więcej informacji
o wystawie
Patroni medialni
- TVP3 Wrocław
- Radio Wrocław
- Radio RAM
- Radio Wrocław Kultura
- Fundacja Archeologia Fotografii
- Niezła sztuka