„Własna pracownia.
Gdzie tworzyły artystki
przełomu wieków”
– spotkanie z Karoliną Dzimirą-Zarzycką
- 29 października 2025 (środa)
- godz. 17.00–18.30
- Muzeum Pana Tadeusza
Oddział Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
Rynek 6, Wrocław - Dziedziniec Kamienicy pod Złotym Słońcem
- wstęp wolny
- transmisja online z tłumaczeniem na Polski Język Migowy
Zapraszamy na spotkanie z Karoliną Dzimirą-Zarzycką, podczas którego porozmawiamy o książce „Własna pracownia. Gdzie tworzyły artystki przełomu wieków” opublikowanej przez Wydawnictwo Marginesy.
Czego potrzeba artystce – poza talentem oczywiście? Virginia Woolf w słynnym eseju „Własny pokój” odpowiadała bez wahania: przestrzeni do pracy, stabilności finansowej i wolności dysponowania swoim czasem. O ile jednak pisarce zwykle wystarczały biurko, papier i atrament, o tyle malarka czy rzeźbiarka potrzebowała miejsca, światła, narzędzi. Własnej pracowni.
Na przełomie XIX i XX wieku nie dało się być poważną artystką bez odpowiedniego atelier. To tam powstawały dzieła, to tam zaglądali klienci, kolekcjonerzy czy dziennikarze. A gdy brakowało pieniędzy na opłacanie dwóch czynszów, miejsce pracy zamieniało się również w mieszkanie. Karolina Dzimira-Zarzycka opowiada o pracowniach trzynastu polskich artystek – między innymi Anny Bilińskiej, Olgi Boznańskiej czy Marii Dulębianki – a obok ich historii szkicuje szerszy portret epoki i opowiada o różnych aspektach pracy twórczej. Dzieli się także anegdotami i mało znanymi historiami – od zwierzyńca w pracowni Rosy Bonheur pod Paryżem, przez urocze atelier rzeźbiarskie Harriet Hosmer w Rzymie, aż po pełne przepychu siedziby Vilmy Lwoff-Parlaghy w Berlinie i Nowym Jorku.
To opowieść o trudnościach, z jakimi w patriarchalnym świecie borykały się kobiety, które chciały tworzyć, ale także o emancypacji i sile artystycznej niezależności.
[opis pochodzi ze strony wydawnictwa]
Transmisja
Gościni
Karolina Dzimira-Zarzycka – historyczka sztuki i polonistka, absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego. Autorka książek „Własna pracownia. Gdzie tworzyły artystki przełomu wieków” oraz „Samotnica. Dwa życia Marii Dulębianki”, uznanej za jedną z najlepszych biografii roku 2022 (finał Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz”) oraz za jeden z najlepszych debiutów prozatorskich (długa lista nominacji do Nagrody Conrada). Od wielu lat pisze artykuły popularnonaukowe o sztuce, kulturze i historii kobiet, w których często przybliża sylwetki mniej znanych bohaterek: artystek, podróżniczek, badaczek, działaczek społecznych. Prowadzi także poświęconego podobnej tematyce bloga Prenumeratorka. Laureatka stypendium artystycznego Województwa Dolnośląskiego (2023) i stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (program Kultura w sieci, 2020), Wrocławianka Roku 2022 w kategorii: Działalność artystyczna – Twórczynie.
Prowadząca
dr hab. Monika Piotrowska-Marchewa – historyczka, wykładowczyni w Instytucie Historycznym UWr. Zajmuje się dziejami warstw najuboższych oraz historią aktywności społecznej i pracy zawodowej kobiet w XIX i w I połowie XX wieku. Opublikowała między innymi „Nędzarze i filantropi. Problem ubóstwa w polskiej opinii publicznej w latach 1815-1863” oraz „Potrzebne państwu polskiemu”. Nauczycielki w systemie publicznych szkół powszechnych Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939). Autorka materiałów edukacyjnych, w tym e-podręcznika szkolnego do historii XIX wieku.