Cykl Tłumacz w muzeum: Różewicz
Różewicz w Niemczech
– spotkanie z Bernhardem Hartmannem
- 9 października 2024 (środa),
godz. 17.00
- wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odbioru w kasach muzeum
- kino Popiół i Diament
(wejście przez kawiarnię)
W dniu urodzin Tadeusza Różewicza spotkamy się z tłumaczem Bernhardem Hartmannem, który zajmuje się przede wszystkim przekładem polskiej poezji na język niemiecki i odnosi na tym polu wielkie sukcesy.
Tadeusz Różewicz zajmuje wyjątkowe miejsce w jego bibliografii, ale rozmowę zaczniemy od pytania, czy da się określić, na czym w ogóle polega tłumaczenie współczesnej poezji na inny język i czym różni się ten proces od przekładu prozy albo dramatu? Czy we współczesnych Niemczech polska poezja ma swoje miejsce, a jeśli tak, to dla kogo jest ważna? Natalia Prüfer porozmawia z Bernhardem Hartmannem o jego zamiłowaniu do języka polskiego i poezji oraz pracy tłumacza-wolnego strzelca. Wspomnimy również o translatorskim warsztacie i zapytamy, czy któryś z polskich poetów może dziś równać się z Różewiczem?
Gość
Bernhard Hartmann – urodzony 1972 w Gerolstein/Eifel, studiował polonistykę i germanistykę w Moguncji, Wrocławiu i Poczdamie. W latach 2000-2010 pracował na różnych uniwersytetach (Poczdam, Berlin, Erfurt, Wiedeń, Bochum). Od 2010 roku jest wolnym tłumaczem. Tłumaczy polskie teksty literackie i naukowe z polskiego na język niemiecki (m.in. utwory Tadeusza Różewicza, Lidii Amejko, Julii Hartwig, Adama Zagajewskiego i Tomasza Różyckiego). Za swoją pracę dostał Nagrodę im. Karla Dedeciusa (2013), Karkonoską Nagrodę Literacką (2023) oraz Nagrodę im. Georga Dehio (2024).
Prowadząca
Natalia Prüfer – teatrolożka, dziennikarka, moderatorka, koordynatorka i inicjatorka polsko-niemieckich projektów kulturalnych. Pochodzi z Warszawy, a od 2012 roku mieszka w Berlinie, gdzie pracuje jako freelancerka. Od czterech lat prowadzi bloga o literaturze niemieckojęzycznej oraz klub książki „Buch, czyli książka”. Pisze dla różnych czasopism („Teatr”, „Pismo”, „Twórczość”) i portali internetowych, współpracuje z polską redakcją radia RBB „Cosmo po polsku” oraz licznymi polskimi instytucjami kulturalnymi. Wszystkie jej artykuły na temat teatru, literatury, kina czy tańca, można przeczytać na stronie internetowej: www.nataliapruefer.com.
Więcej o cyklu
W ramach cyklu „Tłumacz w muzeum: Różewicz” zapraszamy na spotkania poświęcone tłumaczom i przekładom twórczości Tadeusza Różewicza na języki obce.
„Tłumacz w muzeum” to cykl wydarzeń organizowany przez Muzeum Pana Tadeusza, prowadzony przez Gabinet Literacki im. Tadeusza Różewicza. W roku 2024, by uczcić dziesiątą rocznicę śmierci poety, będzie poświęcony tłumaczom i przekładom twórczości (dramaturgicznej, poetyckiej, prozatorskiej, filmowej) Tadeusza Różewicza na języki obce (niemiecki, angielski, szwedzki, włoski, chiński, perski). Bohaterami spotkań będą wybitni tłumacze z całego świata, przez niektórych nazywani „drugimi autorami”, przez innych często niedoceniani i uważani za niewidzialnych. Organizowany we współpracy ze Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury projekt, wspierany przez spadkobierców poety, zaprezentuje nie tylko współczesne przekłady Różewicza, ale też warsztat translatorski i elementy krytyki przekładu. Rozmowy z gośćmi poprowadzą wybitni polscy tłumacze oraz krytycy literaccy.
Zaplanowaliśmy cztery dostępne bezpłatnie spotkania, jedno w miesiącu między czerwcem a listopadem, oraz spotkanie warsztatowe z wybranego języka. Spotkania odbędą się w kinie Popiół i Diament w Muzeum Pana Tadeusza. Podczas spotkań podejmować będziemy między innymi następujące tematy: jakie umiejętności i cechy powinien mieć tłumacz literatury pięknej – a konkretnie – tłumacz twórczości Tadeusza Różewicza? Jak uczyć się przekładu? Jak rozwijać swój warsztat? Jakie kompetencje są niezbędne, by tłumaczyć polskich pisarzy współczesnych? Co należy, a co nie należy do zadań tłumacza?
Cykl „Tłumacz w muzeum” realizowany jest w Muzeum Pana Tadeusza od 2018 roku. Tematyka spotkań koncentruje się nie tylko na tekście tłumaczonym czy na jego skuteczności (lub jej braku), ale też na samym procesie tłumaczenia i związanej z nim profesji. We wcześniejszych latach odbyły się spotkania z Billem Johnstonem i Francescą Fornari (badającą przekłady m.in. poezji Zbigniewa Herberta na język włoski). Dzięki współpracy z Europejskim Centrum Edukacji Międzykulturowej słuchaliśmy fragmentów nowego (jednego z dwóch istniejących) tłumaczenia „Pana Tadeusza” na język esperanto. Gościliśmy również Jerzego Jarniewicza, autora publikacji „Tłumacz między innymi” (Wydawnictwo Ossolineum 2018). W muzealnej księgarni znajduje się prawdopodobnie największy w Polsce wybór obcojęzycznych przekładów epopei, a także poezja Różewicza, Szymborskiej czy Miłosza w tłumaczeniach na francuski czy angielski.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
