Wystawa „O trzech pochówkach Adama
Mickiewicza w 170. rocznicę śmierci”
- 30 października–30 listopada 2025
- oprowadzanie kuratorskie: 23 listopada 2025 (niedziela), godz. 12.00
- kuratorki: Magdalena Sudoł, Marta Dardzińska
- Muzeum Pana Tadeusza
Oddział Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
Rynek 6, Wrocław
- wystawa stała Rękopis „Pana Tadeusza”, sala Mickiewicz
- wstęp w ramach biletu do muzeum
Od 30 października do 30 listopada zapraszamy do Muzeum Pana Tadeusza, Oddziału Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, na wystawę poświęconą 170. rocznicy śmierci Adama Mickiewicza.
Adam Mickiewicz zmarł w Konstantynopolu (dzisiejszym Stambule) 26 listopada 1855 roku. Nagły zgon był zaskoczeniem dla wielu w całej Europie. W dwa miesiące od śmierci wieszcza jego ciało przetransportowano i złożono na cmentarzu Montmorency pod Paryżem wśród znakomitych osób z polskiej emigracji. To jednak nie koniec „peregrynacji” Mickiewicza. Po wielu staraniach szczątki poety zostały sprowadzone do Polski w 1890 roku – trumnę złożono w krypcie wieszczów katedry wawelskiej, gdzie znajduje się do dzisiaj. Była to jedna z największych manifestacji patriotycznych na ziemiach polskich.
Wystawa „O trzech pochówkach Adama Mickiewicza w 170. rocznicę śmierci” prezentuje obiekty upamiętniające wszystkie trzy pochówki Adama Mickiewicza. Są to między innymi protokół z ekshumacji zwłok z 27 czerwca 1890 roku z podparyskiego cmentarza Montmorency, zawiadomienie o mszy świętej w kościele św. Magdaleny w Paryżu za duszę Adama Mickiewicza z 1856 roku ze zbiorów przekazanych do Ossolineum przez najstarszego syna wieszcza – Władysława Mickiewicza czy grafika „Adam Mickiewicz na łożu śmierci”.
Interesującym obiektem jest grafika przedstawiająca maskę Adama Mickiewicza z płaskorzeźby Antoine-Auguste’a Préaulta wykonanej według maski pośmiertnej poety. W 1860 roku nagrobek na podparyskim cmentarzu Montmorency ozdobiono rzeźbioną głową poety, autorstwa właśnie Antoine-Auguste’a Préaulta. Prezentowana grafika ukazała się pierwotnie w „Kłosach” w numerze 619 w 1877 roku. Jej autorami są Jan Styfi oraz Andrzej Zajkowski, a autorem pierwowzoru rysunku jest Elwiro Michał Andriolli.
W dziewiętnastym wieku popularnym i często powtarzającym się przedstawieniem była figura Adama Mickiewicza na łożu śmierci. Armand Lévy, sekretarz i przyjaciel poety w następujący sposób wspominał:
Rano pomagałem przy ubraniu ciała; włożono mu frak, spodnie i kamizelkę czarną, na głowę czapkę konfederatkę niebieską, a na wierzch tej odzieży futerko, które zwykle nosił u siebie w dni chłodne. [trumnę] wyłożono […] balsamicznymi ziołami.
Kilka dni po śmierci poety nieznany fotograf wykonał zmarłemu zdjęcie, które następnie było wielokrotnie powielane (między innymi w latach 80. i 90. dziewiętnastego stulecia). Kopię przefotografowanego zdjęcia wykonanego w Konstantynopolu w 1855 roku z Mickiewiczem na łożu śmierci również będzie można obejrzeć na pokazie, podobnie jak grafikę autorstwa Teofila Kwiatkowskiego datowaną na okres po 1855 roku.
Wystawę uzupełniają liczne medaliki, medale, plakiety, medaliony wydane z okazji ceremonii pogrzebowych na Wawelu w Krakowie w 1890 roku, niektóre wzorowane są na medalionach autorstwa francuskiego rzeźbiarza Davida d’Angers.
Obiekty prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów Narodowej Biblioteki Ossolineum oraz Muzeum Książąt Lubomirskich.
- „Adam Mickiewicz na łożu śmierci w Konstantynopolu”, autor nieznany, przefotografował Ignacy Krieger lub Natan Krieger w latach 80.–90. XIX wieku w Krakowie, kopia fotografii czarno-białej
- Medale/medaliony/plakieta na pamiątkę sprowadzenia zwłok Adama Mickiewicza na Wawel, autor nieznany/Franciszek Kopaczyński/Władysław Wojciechowski/Christoph Ludwig Lauer, Kraków/Norymberga 1890
- Medalion owalny z zawieszką z Adamem Mickiewiczem, autor nieznany, Wiedeń 2. połowa XIX wieku
- Plakieta jednostronna z Adamem Mickiewiczem, autor nieznany, koniec XIX wieku
- „Adam Mickiewicz”, Jan Styfi, Andrzej Zajkowski, 1877, drzeworyt poprzeczny (sztorcowy)
- „Adam Mickiewicz na łożu śmierci”, Teofil Kwiatkowski, po 1855, litografia tonowana
- „Portret Adama Mickiewicza”, Edward Trzemeski według pierwowzoru Tony Toulliona, Lwów 1896–1901, fotografia czarno-biała naklejona na podkładkę
- Protokół ekshumacji zwłok Adama Mickiewicza na cmentarzu Montmorency w Paryżu, 27.06.1890, rękopis
- Zawiadomienie o mszy świętej w kościele św. Magdaleny w Paryżu za duszę Adama Mickiewicza ze zbiorów rodziny Władysława Mickiewicza, 1856, rękopis
