Odciskanie świata

Inspirując się poezją Tadeusza Różewicza, uczennice z Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii nr 2 we Wrocławiu wykonały serię fotografii, które więcej niż o poecie i jego twórczości opowiadają o nich samych. Efektem pracy jest wystawa prezentowana w Muzeum Pana Tadeusza w ramach Festiwalu Tradycji Literackich.

Podczas trzydziestu godzin warsztatów z wrocławską fotografką Alicją Kielan interesujące wydawało się konfrontowanie uczestniczek z twórczością poety w sposób inny niż doświadczają tego w szkole. Nie chodziło o przekazywanie wiedzy, ale o porównanie swoich problemów, emocji i doświadczeń z tym, co opisywał Różewicz. Dlatego uczennice odwiedzały bliskie twórcy miejsca we Wrocławiu, m.in. Ogród Botaniczny, Park Południowy, Domek Miedziorytnika i Ogród Zoologiczny. W trakcie tych wypraw tworzyły wizualne interpretacje do wybranych fragmentów wierszy Różewicza. Dzięki wsparciu Alicji Kielan uczyły się, jak uchwycić poetyckość na zdjęciach, by jednocześnie z najbardziej osobistych wrażeń stworzyć przekonującą, uniwersalną opowieść. Dlatego na fotografiach można zobaczyć nie tyle drobiazgową dokumentację odwiedzanych miejsc, co spojrzenie na siebie w momencie dojrzewania i konfrontacji ze światem. To również zagłębianie się w to, co odczuwają, kiedy próbują zrozumieć poezję Różewicza i to, jak emocje, które przywołuje poeta, przekładają się na własne doświadczenia.

Bardzo istotne w projekcie było wykorzystanie fotografii analogowej, która wymusza zupełnie inny tryb pracy i rodzaj skupienia niż w przypadku technologii cyfrowych, w tym aparatów w telefonach komórkowych. Jest w pewnym sensie dosłownym „odciskaniem świata” – to wyrażenie, które pojawia się w jednym z wierszy Tadeusza Różewicza. Każda dziewczyna miała możliwość zrobienia zdjęć na kliszy czarno-białej i kolorowej – opowiada Alicja Kielan. – Po pierwszych zajęciach wspólnie skanowałyśmy i rozmawiałyśmy o powstałych zdjęciach. Były zaskoczone, jak wiele błędów i wad technicznych pojawia się na ich fotografiach: prześwietlenia, przekrzywienia, brak ostrości. Potem na kolejnych sesjach coraz bardziej świadomie wybierały kadry, by w pełni wykorzystać limitowaną liczbę klatek na kliszy. Były jednocześnie bardzo ciekawe tej technologii, zdyscyplinowane w wykorzystaniu każdej chwili zajęć. Na koniec z wielkim zaangażowaniem pracowały nad efektem w postaci wspólnej wystawy.