Różewicz. Bez tekstu
wystawa czasowa
- 15 grudnia 2017–18 marca 2018
- wstęp wolny
Wystawa w Muzeum Pana Tadeusza to bliski codziennemu życiu autoportret Tadeusza Różewicza przedstawiony w kilku filmach złożonych z wypowiedzi poety o sobie oraz o sensie i bezsensie pisania.
Tadeusz Różewicz bardzo rzadko udzielał wywiadów, niechętnie pojawiał się w telewizji, mówił wprost, że czuje się przez media manipulowany, kpił nawet w poemacie Sława z wysiłków dziennikarzy, którzy dzwonią do niego z jednym pytaniem, a zadają trzy. Dlatego niewiele zostało takich wypowiedzi, w których komentowałby swoją twórczość. Wolał kryć się za wierszami, dramatami, prozą. To w nich czytelnik miał znaleźć wszystko, co chciał mu powiedzieć twórca. Idąc tym tropem, Muzeum Pana Tadeusza przygotowało wystawę Różewicz. Bez tekstu, która ma pokazać poetę prywatnego – „bez tekstu”. Nie przez wiersze i dramaty, które pisał, ale pozbawionego ich osłony. Wystawa to autokomentarz do życia i twórczości Różewicza oraz prezentacja jego poglądów na temat popkultury, współczesnych mediów, sportu, podróży, czytelników, sensu i… bezsensu pisania, starości, umierania, a nawet przyszłości świata w XXI wieku.
Na ekspozycji zaprezentowane zostaną trzy filmy zmontowane z krótkich, nierzadko aforystycznych wypowiedzi Tadeusza Różewicza, które pokazują inne oblicze poety: człowieka dowcipnego, ironicznego, czasem złośliwego i świetnie zorientowanego nawet w kulturze pop. Dodatkowo będzie można zobaczyć czwarty obraz, w którym będą o nim mówić krytycy, historycy literatury, przyjaciele. Zmarły przed kilkoma laty Różewicz jest i będzie systematycznie przypominany poprzez sztuki grane w teatrach i publikowane tomy poezji – opowiada kurator wystawy Mariusz Urbanek. Będzie natomiast odchodził coraz bardziej w niepamięć jako człowiek, który żył obok odbiorców jego twórczości, w tym samym mieście, na sąsiedniej ulicy, dzieląc te same problemy z innymi mieszkańcami. Nasza wystawa przybliży jego osobę tym, którzy znają go ze szkolnych podręczników tylko jako postać z Parnasu, coraz bardziej odległą i mało związaną z problemami współczesności. To pokazanie Różewicza-obywatela, Różewicza-krytyka, Różewicza-satyryka z różnych okresów jego życia.
Wystawa jest jednocześnie kolejnym etapem przygotowywanej w Muzeum Pana Tadeusza stałej ekspozycji poświęconej twórczości i życiu poety, na której prezentowane będą zakupione przez Gminę Wrocław i przekazane Ossolineum rękopisy, archiwa i pamiątki. Część z tego daru zostanie pokazana już na wystawie Różewicz. Bez tekstu. Nie będą to – zgodnie z tytułem – rękopisy, bruliony i książki, ale przedmioty, które towarzyszyły mu w codziennym życiu – stały na biurku, wisiały na ścianach w zasięgu wzroku, wypełniały pudełeczka ze „skarbami”. Wśród nich są portret matki, obrazy Jerzego Nowosielskiego i Kazimierza Mikulskiego, kolekcja minerałów i niewielkie bibeloty, m.in.: żółw z ruchomą głową, „przegubowy” aligator, malowane przez poetę kawałki huby, wiszące obok siebie krucyfiks i dłoń Fatimy, znak w krajach arabskich chroniący przed „złym okiem”.
W ramach przygotowań do utworzenia w Muzeum Pana Tadeusza stałej ekspozycji o Tadeuszu Różewiczu odbyło się już kilka wydarzeń wykorzystujących potencjał ekspozycyjny i edukacyjny materiałów pochodzących z archiwum poety, w tym m.in. sesja naukowa z udziałem znawców jego twórczości i pracowników Ossolineum, warsztaty i wykłady dla publiczności, wystawa czasowa Stankiewicz – Różewicz – Stankiewicz, która prezentowała historię współpracy Tadeusza Różewicza i Eugeniusza Geta Stankiewicza w fotografiach Janusza Stankiewicza oraz Festiwal Tradycji Literackich, którego celem było ukazanie twórczości Adama Mickiewicza i Tadeusza Różewicza w nowych oraz też nie do końca poznanych kontekstach.
Ekspozycji towarzyszy folder zawierający „wypisy z Różewicza”, czyli fragmenty jego wypowiedzi pochodzące z mało znanych lub niepublikowanych wywiadów telewizyjnych i wypowiedzi nagrywanych podczas realizacji Kartoteki rozrzuconej, a także dodatkowe wydarzenia, w tym oprowadzanie kuratorskie, wykłady i warsztaty dla dzieci i dorosłych.
kurator: Mariusz Urbanek
Program wydarzeń
- piątek, 15 grudnia 2017, godz. 17.00
Wernisaż wystawy
Wydarzenia zapowiadające wystawę:
- czwartek, 7 grudnia 2017, godz. 18.00
Książka rzeczy niepotrzebnych
warsztat dla dorosłych
warsztaty dla dorosłych
- sobota, 9 grudnia 2017, godz. 12.00
Wartość sentymentalna
warsztaty dla rodzin z dziećmi od 5 do 12 lat
- sobota, 9 grudnia 2017, godz. 16.00
Język iluzji
wykład: Jerzy Olek
Wydarzenia w trakcie trwania wystawy:
- piątek 15 grudnia 2017, godz. 17.00
Wernisaż wystawy
- sobota, 13 stycznia 2018, godz. 12.00
Blisko ziemi
warsztaty dla rodzin z dziećmi od 5 do 12 lat
- czwartek, 18 stycznia 2018, godz. 18.00
Notes autobiograficzny
warsztat dla dorosłych
- wtorek, 23 stycznia 2018, godz. 12.00
Łapacz słów
warsztaty dla rodzin z dziećmi od 6 do 12 lat w ramach oferty feryjnej - środa, 24 stycznia 2018, godz. 17.00
oprowadzanie kuratorskie: Mariusz Urbanek
- czwartek, 1 lutego 2018, godz. 18.00
Użytkownik Tadeusz napisał do Ciebie
warsztat dla dorosłych - sobota, 10 lutego 2018, godz. 12.00
W świetle lamp filujących
warsztaty dla rodzin z dziećmi od 5 do 12 lat - czwartek, 15 lutego 2018, godz. 17.00
oprowadzanie kuratorskie: Mariusz Urbanek
- sobota, 17 lutego 2018, godz. 16.00
Obrazy na wygnaniu? Literackie reinterpretacje dzieł malarskich
wykład: Marek Śnieciński - środa, 21 lutego 2018, godz. 17.00
Czytanie Różewicza
Zina Kerste, aktorka Wrocławskiego Teatru Współczesnego
- niedziela, 25 lutego 2018, godz. 12.00
Przed śmiercią uciekam do kina. Różewicz i ruchome obrazy
oprowadzanie po wystawie
prowadzenie: Maria Marszałek - piątek, 9 marca 2018, godz. 17.00
Performatywne czytanie Kartoteki Tadeusza Różewicza
występują: Łukasz Chojęta, Arkadiusz Cyran, Aleksandra Dytko, Marcin Misiura
reżyseria: Krzysztof Kopka - piątek, 16 marca 2018, godz. 17.00
Poetyckie oprowadzanie po wystawie
prowadzenie: Marcin Szyjka
Na wystawę wstęp wolny.
Na wykłady i spotkania wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odebrania w kasach Muzeum (opcjonalna rezerwacja wejściówek: zapisy@ossolineum.pl).
Na warsztaty wstęp bezpłatny, obowiązują zapisy mailowe: zapisy@ossolineum.pl.
patroni medialni:
TVP 3 Wrocław, Gazeta Wrocławska, Teatralia, Książka.net.pl
partnerzy:
Katedra Mediacji Sztuki ASP we Wrocławiu, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocławski Teatr Współczesny im. E. Wiercińskiego