Noblistka w księgarni – o Annie Ernaux
Annie Ernaux, wybitna francuska pisarka, słynie z innowacyjnych i inspirujących badań relacji między prywatną pamięcią a historią zbiorową. Urodziła się 1 września 1940 roku w Lillebonne we Francji. Wychowała w robotniczej dzielnicy miasteczka Yvetot w Normandii, co znacząco wpłynęło na jej twórczość. Absolwentka wydziału literatury współczesnej na uniwersytetach w Rouen oraz w Bordeaux. Przez całe dorosłe życie uczyła francuskiego w gimnazjach i liceach, a potem przez ponad dwadzieścia lat w Narodowym Centrum Nauczania na Odległość. Zadebiutowała w 1974 roku powieścią „Les Armoires vides”.
Jednym z najbardziej uznanych dzieł Ernaux jest „Miejsce”, opublikowane w oryginale w 1983 roku jako „La Place”. W Polsce w przekładzie Iwony Badowskiej ukazało się w Państwowym Instytucie Wydawniczym w 1989 roku, potem zostało w 2022 roku wznowione w Wydawnictwie Czarne w tłumaczeniu Agaty Kozak jako część „Bliskich”. W 1984 książka otrzymała Nagrodę Renaudot. W tej mikropowieści autorka zagłębia się w historię swojego ojca, prostego człowieka, który przeżył burzliwe zmiany XX wieku. Innym znaczącym dziełem Annie Ernaux jest „Une femme”, czyli „Pewna kobieta”, opublikowana w 1987 roku. W Polsce znalazła się również w tomie „Bliscy”.
Dorobek literacki Annie Ernaux nie przeszedł niezauważony. Otrzymała wiele nagród i wyróżnień, w tym Nagrodę im. Marguerite Yourcenar (za całokształt twórczości). 6 października 2022 roku ogłoszono, że Ernaux została laureatką Literackiej Nagrody Nobla. To prestiżowe wyróżnienie zostało przyznane francuskiej pisarce za jej „odwagę i chirurgiczną precyzję w odkrywaniu korzeni, zagubienia, wyobcowania i zbiorowych ograniczeń osobistej pamięci”.
Jej autobiograficzna, a zarazem pokoleniowa opowieść „Lata” zdobyła Nagrodę Uniwersytetu Warwick, nagrodę przyznawaną przez Association Marguerite Duras, Nagrodę im. François Mauriaca, włoską Premio Strega Europeo, a także znalazła się na krótkiej liście nominowanych do Nagrody Bookera. Ernaux jest pierwszą kobietą, której dzieła ukazały się za życia w serii Quarto prestiżowego wydawnictwa Éditions Gallimard. Łącznie opublikowała ponad dwadzieścia powieści.