W najnowszym odcinku muzealnego podcastu przyjrzymy się twórczości Jolanty Brach-Czainy, eseistki i filozofki. Polecamy dwie pozycje dostępne w naszej księgarni – „Błony umysłu” i „Rzeczywistość komponowaną”. Obie ukazały się nakładem wydawnictwa Dowody. Brach-Czaina skupia się między innymi na… ziemniakach, brudnych ścierkach i domowej krzątaninie, w których doszukuje najgłębszych i największych tajemnic istnienia, udowadniając tym samym, że mądrość nie bierze się z akademickich publikacji (sama prawie nie cytowała, choć klasyków zachodniej filozofii znała doskonale), a z rzeczy przyziemnych. Oddaje również głos kobietom, które do filozofowania przez kulturę nigdy nie były zachęcane. 

Jolanta Brach-Czaina urodziła się w Warszawie w 1937 roku. Studiowała fizykę, filozofię, a także reżyserię w Paryżu. W Szkole Nauk Społecznych Instytutu Filozofii i Socjologii PAN prowadziła seminarium „Kobiecość i męskość w kulturze współczesnej”, które zaowocowało książką „Od kobiety do mężczyzny i z powrotem. Rozważania o płci w kulturze” wydanej w 1997. Wykładała na Uniwersytecie w Białymstoku oraz SWPS w Warszawie. Zmarła w 2021 roku.

Brach-Czaina była filozofką, a jej przemyślenia wynikały z namysłu nad codzienną egzystencją. Sens objawia się u niej w cerowaniu skarpet, praniu, obieraniu ziemniaków. Czynnościach przeważnie kobiecych, określanych mianem mniej ciekawych, gorszych. To doświadczenie jest głównym motorem przemyśleń. Filozofka nie funkcjonuje w opozycji natura (przypisywana kobiecie) a kultura (przypisywana mężczyźnie) i ze swoich ścierek, brudów tworzy filozofię. Jak sama mówiła: „Kobiety są po to, by ogarnąć, przeniknąć i nazwać wzgardzoną oraz pominiętą przez filozofów (najmniej) połowę rzeczywistości. W tym momencie szczeliny istnienia rozsadzają cały gmach historii filozofii”.