Europejskie Dni Dziedzictwa w Ossolineum
Drogi do wolności w Muzeum Pana Tadeusza
- 9 września (niedziela), godz. 12.00–13.00 i 14.00–15.00
Drogi do wolności na wystawie stałej „Misja: Polska”
- 16 września (niedziela), godz. 12.00 –13.00 i 14.00–15.00
Drogi do wolności na wystawie stałej „Rękopis Pana Tadeusza”
- na spotkania i oprowadzanie wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odebrania w kasach muzeum, możliwa rezerwacja mailowa: zapisy@ossolineum.pl
W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa w Ossolineum Muzeum Pana Tadeusza zaprasza na wydarzenia zatytułowane Drogi do wolności.
We wrześniu 2018 zapraszamy na organizowane w ramach obchodów setnej rocznicy odzyskania niepodległości Europejskie Dni Dziedzictwa w Ossolineum, które obejmują także wydarzenia w Muzeum Pana Tadeusza odbywające się pod hasłem Drogi do wolności. W niedzielę 9 września przygotowaliśmy wyjątkowe spotkanie na wystawie stałej Misja: Polska, podczas którego dr Małgorzata Preisner-Stokłosa opowie o fenomenie Polskiego Państwa Podziemnego i działalności Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK w czasie drugiej wojny światowej, zaś dr Mateusz Palka przybliży dawne audycje Radia Wolna Europa, które w okresie PRL-u umożliwiały zapoznanie się z archiwalnymi wypowiedziami i wspomnieniami działaczy niepodległościowych z okresu międzywojennego, niedopuszczanymi w Polsce do głosu przez cenzurę. W kolejną niedzielę, 16 września zapraszamy natomiast na wyjątkowe oprowadzanie po wystawie Rękopis „Pana Tadeusza” osnute wokół romantycznej idei wolności i niepodległości, które poprowadzi Anita Soroko.
Zapraszamy do Muzeum Pana Tadeusza!
Program:
- 16 września (niedziela), godz. 12.00–13.00 i 14.00–15.00
Drogi do wolności na wystawie stałej Rękopis „Pana Tadeusza”
prowadzenie: Anita Soroko
O spotkaniu:
„Za równych i wolnych Polaków” wznosił toast tytułowy bohater Pana Tadeusza – tak jak dla romantyków wolność była bodaj najważniejszą wartością, tak i w tekście poematu stanowi ona jeden z istotnych wątków.
Narracja wystawy Rękopis „Pana Tadeusza” jest zatem znakomitym pretekstem do dyskursu o tym, jak kochano i rozumiano wolność od końca wieku osiemnastego po wiek dwudziesty. W polskiej rzeczywistości zmagania o wolność koncentrowały się wokół odzyskania niepodległości Ojczyzny, która stać się miała sprawiedliwa dla wszystkich stanów. Prezentowane artefakty – wybrane obrazy, miniatury, stare druki czy pamiątki historyczne – są pretekstem do rozważań nad istotą wolności.
Portrety szlacheckie prowokują refleksje na temat „złotej wolności”. Wizerunki Tadeusza Kościuszki i pamiątki insurekcji przypomną powszechny zryw obywateli ku wolności narodu. Portrety Bonapartego przywodzą na myśl epokę napoleońską i ideały wolnościowe rewolucji francuskiej oraz ówczesne nadzieje Polaków. Biżuteria patriotyczna z 1863 r. przypomina dziewiętnastowieczne polskie powstania narodowe, a orzeł z 1919 r. w formie oznaki żołnierskiej, pierwszej wspólnej dla całej armii odrodzonej Ojczyzny – przywołuje symbol wolnej, niepodległej Polski, także w czasach, kiedy nie było polskiego państwa na mapie Europy. Portret pędzla Jacka Malczewskiego z 1919 r. będzie sugestią do omówienia udziału artystów w czynie legionowym i walce o Niepodległą w latach 1914–1919. Wizerunek Józefa Piłsudskiego zwieńczy temat, trwającej 123 lata, polskiej drogi ku niepodległości.
Eksponowane na wystawie portrety dam stają się pretekstem do rozważań, jakie swobody w XVIII i XIX w. przysługiwały kobietom z racji majątku i urodzenia, a jakie prawa miały te, które nie miały szczęścia urodzić się w bogatej, arystokratycznej rodzinie. Gorset – symbol niewieściego zniewolenia – jego zrzucenie przypomni ustawy odrodzonej Polski, przyznające polskim kobietom już w 1918 r. czynne i bierne prawa wyborcze.
Prowadząca:
Anita Soroko – historyk sztuki i muzealnik, pracuje w Muzeum Pana Tadeusza (Dział Historii i Interpretacji Pana Tadeusza). Od 2006 do 2017 r. zajmowała się zbiorami malarstwa i miniatur Muzeum Książąt Lubomirskich w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich. W latach 2015–16 kierowała projektem badawczym dotyczącym przedwojennej kolekcji rysunków polskich w Muzeum Lubomirskich we Lwowie i kontynuuje te badania.
****
MINIONE:
- 9 września (niedziela), godz. 12.00 –13.00 i 14.00–15.00
Drogi do wolności na wystawie stałej Misja: Polska
prowadzenie: dr Małgorzata Preisner-Stokłosa, dr Mateusz Palka
W niedzielę 9 września 2018 spotkanie pt. Drogi do wolności na wystawie stałej Misja: Polska rozpocznie o godzinie 12.00 dr Małgorzata Preisner-Stokłosa, która opowie o fenomenie Polskiego Państwa Podziemnego i działalności Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK w czasie drugiej wojny światowej.
O spotkaniu:
Polskie Państwo Podziemne było fenomenem na skalę europejską. W okupowanej Polsce udało się stworzyć rozbudowaną tajną strukturę, która przejęła funkcje wojskowe i cywilne nieistniejącego państwa, działając w imieniu Prezydenta RP i Rządu na Uchodźstwie. PPP dysponowało własną administracją, z podziałem na departamenty odpowiadające przedwojennym ministerstwom. Funkcjonowały w ramach PPP organizacje polityczne, tajna oświata, sądownictwo oraz prasa. Częścią pionu wojskowego było Biuro Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK. Do zadań BiP-u należało informowanie polskiego społeczeństwa o działaniach polskich władz na uchodźstwie, dokumentowanie działań okupanta, wydawanie prasy, przedstawiającej prawdziwy obraz sytuacji w Europie oraz walka z propagandą hitlerowską. Dla bezpieczeństwa niektóre wydawnictwa były zaopatrywane w ochronne karty tytułowe, autorzy występowali pod pseudonimami i kryptonimami, często podawano fikcyjne adresy wydawnicze i nieprawdziwe daty wydania.
Tego samego dnia około godziny 12.30 drugą część spotkania poprowadzi dr Mateusz Palka, który przybliży dawne audycje Radia Wolna Europa, które w okresie PRL-u umożliwiały zapoznanie się z archiwalnymi wypowiedziami i wspomnieniami działaczy niepodległościowych z okresu międzywojennego, niedopuszczanymi w Polsce do głosu przez cenzurę.
O spotkaniu:
Radio Wolna Europa stanowiło nie tylko rzetelne źródło bieżących informacji o ukrywanych przez reżym wydarzeniach rozgrywających się w Polsce. Umożliwiało także zapoznanie się z archiwalnymi wypowiedziami i wspomnieniami działaczy niepodległościowych z okresu międzywojennego, niedopuszczanych w PRL do głosu przez cenzurę. Na zmodyfikowanym stanowisku „Studio Radia Wolna Europa” można odsłuchać czternaście oryginalnych audycji – wśród nich przywołaną relację z wymarszu I Kadrowej z Oleandrów 6 sierpnia 1914, wspomnienia generała Kazimierza Sosnkowskiego z pobytu z Józefem Piłsudskim w twierdzy magdeburskiej w 1918 roku, słowa generała Józefa Hallera o zaślubinach Polski z morzem w 1920 czy relację generała Henryka Piątkowskiego ze spotkania Józefa Piłsudskiego z prezydentem Stanisławem Wojciechowskim podczas zamachu majowego 1926 roku.
Oba wystąpienia zostaną powtórzone kolejno o godzinie 14.00 i 14.30. Osoby zainteresowane uczestnictwem w wydarzeniu prosimy o wysyłanie zgłoszeń na adres: zapisy@ossolineum.pl. W treści należy podać preferowany termin i godzinę wydarzenia (12.00–13.00 lub 14.00-15.00). Zapis na każdą z wybranych godzin gwarantuje możliwość wysłuchania obu wykładów (o 12.00 i 12.30 lub 14.00 i 14.30). Jedna osoba może się zapisać tylko na jeden z wybranych terminów (9 września godz. 12.00–13.00 lub 9 września godzina 14.00–15.00).
Prowadzący:
Małgorzata Preisner-Stokłosa – doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, współautorka wystawy stałej Misja: Polska poświęconej biografiom Jana Nowaka-Jeziorańskiego i Władysława Bartoszewskiego w Muzeum Pana Tadeusza, kustosz w Gabinetach Świadków Historii ZNiO. Kuratorka i autorka licznych wystaw związanych z kolekcją Władysława i Zofii Bartoszewskich.
Mateusz Palka – doktor nauk humanistycznych z zakresu filozofii i estetyki współczesnej, autor tekstów krytycznych i esejów o sztuce, fotograf, kulturoznawca. Przygotował szereg wystaw poświęconych Władysławowi Bartoszewskiemu i Janowi Nowakowi-Jeziorańskiemu. Członek ZPAF-u. Pracuje w Gabinetach Świadków Historii w Muzeum Pana Tadeusza ZNiO. Stały współpracownik pisma artystycznego „Format”.
* * * *
>>Program Europejskich Dni Dziedzictwa w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich
