Ojczyznę kochać trzeba i szanować…
Misja: książki
5 sierpnia–25 listopada 2020
- Zapis transmisji ze wszystkich spotkań z cyklu jest dostępny poniżej.
Muzeum Pana Tadeusza zaprasza na cykl spotkań z autorami publikacji dotyczących najnowszej historii Polski pt. „Ojczyznę kochać trzeba i szanować. Misja: książki”.
„Misja: książki” to cykl spotkań, do których punktem wyjścia będą publikacje dotyczące najnowszej historii Polski: głośne, budzące kontrowersje, prezentujące różne spojrzenia na wydarzenia, wydawałoby się, oczywiste. Pod hasłem: „Ojczyznę kochać trzeba i szanować…” zwrócimy uwagę na książki odkrywające nieznane karty polskiej historii, zarówno doceniane i nagradzane, jak i niszowe, które nie zawsze cieszą się zainteresowaniem mediów i mają problemy z przeniknięciem do świadomości czytelników. Dobierzemy książki kształtujące świadome i odpowiedzialne myślenie o Polsce i tożsamości obywatelskiej, popularyzujące wiedzę o historii, budujące poczucie nowocześnie rozumianego patriotyzmu, potrzebnego nie tylko w czasie wojny i rozbiorów, ale także w okresie pokoju, rozwoju gospodarczego i kulturalnego.
Bohaterami spotkań będą autorzy prezentowanych książek: uczeni i publicyści oraz świadkowie historii, uczestnicy wydarzeń z najnowszej historii Polski, którzy odpowiedzą na pytania prowadzących i publiczności. Tematyka spotkań i prezentowanych książek nawiązywać będzie do wystawy stałej „Misja: Polska” w Muzeum Pana Tadeusza i odnosić się do istotnych wydarzeń z historii Polski i Dolnego Śląska od czasów przedwojennych do współczesności.
Gośćmi spotkań będą m.in.:
Stanisław S. Nicieja, Magdalena Grzebałkowska, Maciej Mituła, Karolina Kuszyk, Grzegorz Gauden, Ewa Winnicka i Cezary Łazarewicz, Ziemowit Szczerek, Antoni Dudek, Urszula Glensk, Wojciech Browarny, Magdalena Grochowska, Urszula Kozioł, Joanna Hytrek-Hryciuk, Wojciech Wilczyk, Jan Stolarczyk, Marcin Wodziński.
Cykl obejmie 16 spotkań, które odbywać się będą od sierpnia do listopada 2020. Wszystkie wydarzenia dostępne będą dla publiczności w formie transmisji online, bezpłatnie za pośrednictwem strony internetowej www.muzeumpanatadeusza.pl oraz w mediach społecznościowych, część spotkań odbywać się będzie dodatkowo z udziałem publiczności we wrocławskim Muzeum Pana Tadeusza.
Program
5 sierpnia 2020 (środa), godz. 18.00
Kresowa Atlantyda
prowadzenie: Mariusz Urbanek
transmisja online | spotkanie w Muzeum Pana Tadeusza | wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odebrania w kasach muzeum
Spotkanie z prof. Stanisławem S. Nicieją, autorem m.in. publikacji Cmentarz Łyczakowski we Lwowie oraz cyklu 14 książek poświęconych historii i mitologii miast na wschodnich kresach Polski.
Gość
Stanisław Sławomir Nicieja – historyk, autor m.in. biografii Juliana Leszczyńskiego-Leńskiego i Adama Próchnika. Przez wiele lat, nagrobek po nagrobku, opisywał Cmentarze Łyczakowski i Orląt we Lwowie. W 1988 roku, po wielu latach prowadzonych na własną rękę badań, opublikował w Wydawnictwie Ossolineum monografię ,,Cmentarz Łyczakowski we Lwowie’’. Książka, pierwotnie planowana na kilka tysięcy nakładu, miała w ciągu dwóch lat trzy wydania i została sprzedana w nakładzie ćwierć miliona egzemplarzy. Kolejna ,,lwowska’’ monografia – ,,Cmentarz obrońców Lwowa’’ (1990) rozeszła się w 50 tysiącach. Pod koniec 1998 roku ukazał się ,,Łyczaków. Dzielnica za Styksem’’, będący opowieścią o ludziach spoczywających na lwowskich cmentarzach. Później były kolejne książki i albumy, m.in. „Tam gdzie lwowskie śpią Orlęta”, „Twierdze kresowe Rzeczypospolitej: Historia, legendy, biografie”, „Kresowe Trójmiasto. Truskawiec-Drohobycz-Borysław”. Jest też współautorem kilkunastu filmów dokumentalnych poświęconych Kresom i Lwowi.
W 2012 roku rozpoczął cykl „Kresowa Atlantyda. Historia i mitologia miast kresowych”. W kolejnych tomach opisuje dzieje miast i miasteczek, które po 1945 roku wyrokiem historii znalazły się poza granicami Polski, ludzi zamieszkujących je dawniej i dziś oraz losy tych, którzy zdecydowali się opuścić rodzinne domy i osiedlić w nowych granicach Polski. Do tej pory ukazało się 14 tomów cyklu, autor przygotowuje kolejne.
Urodził się w r. 1949 w Strzegomiu, Studiował na Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu; pozostał związany z uczelnią po jej ukończeniu, od 1989 jest jej profesorem. W 1996 roku, dwa lata po powstaniu Uniwersytetu w Opolu, Stanisław Nicieja został jego rektorem. Był rektorem przez dwie kadencje w latach 1996–2002, potem w latach 2005–2008, i po raz kolejny w latach 2012–2016.
„Profesor Nicieja jest człowiekiem, któremu spełniło się w życiu kilka marzeń, m.in. to o powstaniu w Opolu uniwersytetu. Ale najważniejszym było marzenie każdej osoby piszącej, by znaleźć temat życia, taki który człowieka poniesie, pozwoli wgryzać się w temat coraz głębiej, ale jednocześnie odwdzięczy mu się za włożony wysiłek, pracę i serce. Dla prof. Niciei takim temat stał się Lwów. Najpierw Lwów jako miejsce fascynujące, szczególne, jedyne na ziemi, a potem także Lwów jako mit. I to mit rosnący, przejmowany przez kolejne pokolenia. Mit, który po latach, kiedy próbowano go zamilczeć, wybuchnął ze zdwojoną siłą.
A gdy opisał Lwów, ruszył w głąb Kresów. Tak rodziły się kolejne tomy Kresowej Atlantydy, opowieści o historii i mitologii miejsc dla wielu Polaków świętych i wciąż pamiętanych, uwiecznionych nie tylko w Trylogii Henryka Sienkiewicza, ale także w setkach opowiadań, powieści i wspomnień”.
12 sierpnia 2020 (środa), godz. 18.00
Twardowski, Beksiński, Komeda
prowadzenie: Mariusz Urbanek
spotkanie dostępne wyłącznie w formie transmisji online
Spotkanie z Magdaleną Grzebałkowską, autorką biografii ks. Jana Twardowskiego, Zdzisława i Tomasza Beksińskich, Krzysztofa Komedy oraz książki 1945. Wojna i pokój.
Gość
Magdalena Grzebałkowska (1972) – pisarka i reporterka. Ukończyła historię na Uniwersytecie Gdańskim. Od 1998 roku pracuje w „Gazecie Wyborczej”. Mieszka w Sopocie. Jej głośny debiut literacki „Ksiądz Paradoks. Biografia Jana Twardowskiego” ukazał się w 2011 roku. Za kolejną książkę – „Beksińscy. Portret podwójny”, uznaną Książką Roku 2014, otrzymała Śląski Wawrzyn Literacki. W 2016 roku otrzymała nominację do Nagrody Literackiej „Nike” za tom „1945. Wojna i pokój” – także wyróżniony tytułem Książki Roku oraz Nagrodą Czytelników „Gazety Wyborczej”. Za opublikowany w „Dużym Formacie” tekst „Śpiewać, hitlerówy!”, który przedrukowany został w książce, otrzymała Polsko Niemiecką Nagrodę Dziennikarską im. Tadeusza Mazowieckiego. Jej ostatnia książka „Komeda. Osobiste życie jazzu” ukazała się w 2018 roku.
19 sierpnia 2020 (środa), godz. 18.00
Wratislaviae Amici
prowadzenie: dr Mateusz Palka
transmisja online | spotkanie w Muzeum Pana Tadeusza | wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odebrania w kasach muzeum
Spotkanie z Maciejem Mitułą, prezesem stowarzyszenia prowadzącego portal internetowy „Poloniae Amici polska-org.pl” gromadzącego fotografie dokumentujące historię Wrocławia i Dolnego Śląska.
Gość
Maciej Mituła – prezes stowarzyszenia Wratislaviae Amici. Prowadzony przez stowarzyszenie portal internetowy skupiał pierwotnie miłośników Wrocławia, którzy gromadzili i udostępniali fotografie związane z miastem i regionem. Od 2018 roku przemianowano go na „Poloniae Amici polska-org.pl”, a w 2019 roku zainteresowaniem objęto także tereny Kresów. Liczba zebranych na portalu zdjęć przekroczyła milion.
26 sierpnia 2020 (środa), godz. 18.00
Poniemieckie
prowadzenie: Marcin Szyjka
spotkanie dostępne wyłącznie w formie transmisji online
Spotkanie z Karoliną Kuszyk, autorką książki o tym samym tytule, poświęconej losom ludzi, którzy po 1945 roku zamieszkali na ziemiach zachodnich.
Gość
Karolina Kuszyk – germanistka i polonistka. Prowadzi zajęcia na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Jej książka „Poniemieckie” to opowieść o losach domów, cmentarzy i przedmiotów, od szaf po oleodruki, w których i wśród których po 1945 roku zamieszkali osadnicy na ziemiach zachodnich. Autorka zastanawia się, czym jest dziś polskość i ile obcości potrafimy znieść w tym, co swoje.
2 września 2020 (środa), godz. 18.00
Lwów – kres iluzji
prowadzenie: Marcin Szyjka
transmisja online | spotkanie w Muzeum Pana Tadeusza | wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odebrania w kasach muzeum
Spotkanie z Grzegorzem Gaudenem, autorem książki Lwów – kres iluzji. Opowieść o pogromie listopadowym 1918.
Gość
Grzegorz Gauden – w latach 2004–2006 redaktor naczelny ,,Rzeczpospolitej”, w 2008–2016 dyrektor Instytutu Książki. Opublikowana w 2019 książka „Lwów – kres iluzji. Opowieść o pogromie listopadowym 1918” to historia pogromu, który wydarzył się w okresie polsko-ukraińskich walk o Lwów. Książka wywołała wiele kontrowersji i jest pierwszym studium poświęconym przemilczanemu wcześniej wydarzeniu.
9 września 2020 (środa), godz. 18.00
Czasy nadchodzą nowe
prowadzenie: Mariusz Urbanek
spotkanie dostępne wyłącznie w formie transmisji online
Spotkanie z Ewą Winnicką i Cezarym Łazarewiczem – autorami książki 1968. Czasy nadchodzą nowe, a także Londyńczycy i Angole (Ewa Winnicka) oraz Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka i Nic osobistego. Sprawa Janusza Walusia (Cezary Łazarewicz).
Gość
Ewa Winnicka i Cezary Łazarewicz – reporterzy, autorzy m.in. opowieści o kluczowych wydarzeniach 1968 roku pt. „1968. Czasy nadchodzą nowe”. Ewa Winnicka publikuje w „Polityce”, „Dużym Formacie”, Tygodniku Powszechnym”. Jest autorką m.in. książek: „Londyńczycy”, „Angole” (nominowanej do nagrody Nike i Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego), „Milionerka. Zagadka Barbary Piaseckiej-Johnson” oraz „Był sobie chłopczyk”. Cezary Łazarkiewicz publikuje w „Gazecie Wyborczej”, „Przekroju” i „Polityce”. Jest autorem m.in. książek „Kafka z Mrożkiem. Reportaże pomorskie”, „Elegancki morderca”, „Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka” (Nagroda Literacka „Nike”) oraz „Nic osobistego. Sprawa Janusza Walusia”.
16 września 2020 (środa), godz. 18.00
Rzeczpospolita Zwycięska i Tatuaż z tryzubem
prowadzenie: dr Mateusz Palka
spotkanie dostępne wyłącznie w formie transmisji online
Spotkanie z Ziemowitem Szczerkiem, autorem książki Międzymorze. Podróże przez prawdziwą i wyobrażoną Europę Środkową.
Gość
Ziemowit Szczerek – dziennikarz, prozaik i tłumacz, autor książek „Siódemka”, „Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli tajna historia Słowian”, „Rzeczpospolita Zwycięska”, „Tatuaż z tryzubem” (nominacja do Nagrody Literackiej „Nike”), „Międzymorze. Podróże przez prawdziwą i wyobrażoną Europę Środkową” oraz współautor zbioru opowiadań „Paczka radomskich”. Laureat Paszportu „Polityki”. Pisze dla „Tygodnika Powszechnego”, „Polityki”, „Nowej Europy Wschodniej” i „Krytyki politycznej”.
23 września 2020 (środa), godz. 18.00
Od Mazowieckiego do Suchockiej
prowadzenie: dr Małgorzata Preisner-Stokłosa
spotkanie dostępne wyłącznie w formie transmisji online
Spotkanie z prof. Antonim Dudkiem, autorem m.in. książek Reglamentowana rewolucja, Historia polityczna Polski 1989–2015 oraz PRL bez makijażu.
Gość
Antoni Dudek – historyk i politolog, profesor nauk humanistycznych, w latach 2011–2016 członek i przewodniczący Rady Naukowej IPN. Autor m.in. „Reglamentowana rewolucja”, „Historia polityczna Polski 1989–2015”, „PRL bez makijażu”. W najnowszej „Od Mazowieckiego do Suchockiej. Polskie rządy w latach 1989–1993”, przedstawia kulisy budowy współczesnego państwa polskiego po odzyskaniu suwerenności.
30 września 2020 (środa), godz. 18.00
Hirszfeldowie. Zrozumieć krew
prowadzenie: dr Małgorzata Preisner-Stokłosa
transmisja online | spotkanie w Muzeum Pana Tadeusza | wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odebrania w kasach muzeum
Spotkanie z prof. Urszulą Glensk, autorką m.in. książek Po Kapuścińskim. Szkice o reportażu i Historia słabych. Reportaż i życie w dwudziestoleciu (1918–1939).
Gość
Urszula Glensk – dr hab. UWr., autorka m.in. książek: „Po Kapuścińskim. Szkice o reportażu”, „Historia słabych. Reportaż i życie w dwudziestoleciu (1918–1939)”. Biografia „Hirszfeldowie. Zrozumieć krew” to opowieść o Hannie i Ludwiku Hirszfeldach. Hanna była prof. pediatrii, Ludwik odkrył prawa dziedziczenia grup krwi i wprowadził ich oznaczenie: O, A, B i AB.
7 października 2020 (środa), godz. 18.00
Wrocław opisany i nie
prowadzenie: dr Mateusz Palka
transmisja online | spotkanie w Muzeum Pana Tadeusza | wstęp bezpłatny, liczba miejsc ograniczona, wejściówki do odebrania w kasach muzeum
Spotkanie z prof. Wojciechem Browarnym, autorem m.in. innymi książki: Historie Odzyskane. Literackie dziedzictwo Wrocławia i Dolnego Śląska.
Gość
Wojciech Browarny – profesor nauk humanistycznych, pracownik Instytutu Filologii Polskiej UWr., zajmujący się kultura literacką Śląska po 1945 roku. Jest on autorem m.in. innymi książki: „Historie Odzyskane. Literackie dziedzictwo Wrocławia i Dolnego Śląska”, w której bada, jak literatura współczesna opisuje śląską przeszłość i teraźniejszość, budując mosty między zamieszkującymi region narodami i oswajając historię.
14 października 2020 (środa), godz. 18.00
Czasy szaleństwa
prowadzenie: Marcin Szyjka
spotkanie dostępne wyłącznie w formie transmisji online
Spotkanie z Magdaleną Grochowską, autorką książek: Wytrąceni z milczenia, Jerzy Giedroyc. Do Polski ze snu i Ćwiczenia z niemożliwego.
Gość
Magdalena Grochowska – reportażystka i eseistka. W 2016 roku Polski PEN Club uhonorował ją Nagrodą im. Ksawerego i Mieczysława Pruszyńskich za „konsekwentne opowiadanie dziejów polskiej inteligencji”.
Jej zbiór portretów „Wytrąceni z milczenia” (2005, 2013) trafił, w ramach plebiscytu polskiego radia (Dwójka), do kanonu 25 lektur na ćwierćwiecze wolnej Polski (2014). Biografia „Jerzy Giedroyc. Do Polski ze snu” (2009, 2014) przyniosła jej nagrodę „Odry”, „Polityki” oraz Nike czytelników 2010. Ukazała się po litewsku (Wilno, 2016) oraz po rosyjsku (Petersburg, 2017). Jej książka „Strzelecki. Śladem nadziei” (2014) znalazła się w finale Nagrody im. Teresy Torańskiej „Newsweeka” w 2014 roku oraz była nominowana do Nike 2015.
Jej ostatnia książka „W czasach szaleństwa” (2019) to zbiorowy portret Europejczyków (Pawła Hertza, Dymitra Fiłosofowa, Jerzego Stempowskiego, Frei i Helmutha Jamesa von Moltke), opowieść o przeciwstawieniu się niszczycielskim ideologiom w XX wieku. Znalazła się w finale nagród literackich Juliusz i Gryfia, była również nominowana do Nike i Angelusa' 2020.
Laureatka Grand Press 2005 w kategorii „reportaż prasowy” (reportaż o starości „Druga strona gobelinu”).
Jurorka Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki (2017/2018) oraz Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz” za biografię (2018/2019).
Od 1996 roku dziennikarka „Gazety Wyborczej”. Mieszka w Warszawie.
21 października 2020 (środa), godz. 18.00
Znikopisanie
prowadzenie: Mariusz Urbanek
spotkanie dostępne wyłącznie w formie transmisji online
Spotkanie z Urszulą Kozioł, poetką, prozaiczką i felietonistką związaną z Dolnym Śląskiem i Wrocławiem.
Gość
Urszula Kozioł – poetka, prozaiczka i felietonistka związana z Dolnym Śląskiem i Wrocławiem, stała współpracowniczka miesięcznika „Odra”, autorka między innymi powieści „Postoje pamięci” i „Ptaki dla myśli” oraz tomów poezji: „Żalnik”, „Wielka pauza”, „Klangor”, „Ucieczki”, „Znikopis”. Honorowa obywatelka Wrocławia, w 2011 roku laureatka Nagrody Poetyckiej „Silesius” za całokształt twórczości, kilkukrotnie była nominowana do Nagrody „Nike”. Uczestniczy w życiu literackim w polskim Wrocławiu od lat 50. XX w. do dziś.
28 października 2020 (środa), godz. 18.00
Życie codzienne w Breslau 1938–1944
prowadzenie: dr Małgorzata Preisner-Stokłosa
spotkanie dostępne wyłącznie w formie transmisji online
Spotkanie z dr Joanną Hytrek-Hryciuk, autorką książki Między prywatnym a publicznym. Życie codzienne we Wrocławiu latach 1938–1944.
Gość
Joanna Hytrek-Hryciuk – dr nauk humanistycznych, historyczka. Zajmuje się ona historią Dolnego Śląska, jest autorką książki „Między prywatnym a publicznym. Życie codzienne we Wrocławiu latach 1938–1944”.
4 listopada 2020 (środa), godz. 18.00
Słownik polsko-polski
prowadzenie: dr Mateusz Palka
spotkanie dostępne wyłącznie w formie transmisji online
Spotkanie z Wojciechem Wilczykiem, fotografem, poetą, krytykiem sztuki. Jest on autorem projektów wykorzystujących konwencję fotografii dokumentalnej.
Gość
Wojciech Wilczyk – fotograf, poeta, krytyk sztuki. Jest on autorem projektów wykorzystujących konwencję fotografii dokumentalnej: „Czarno-Biały Śląsk”, „Życie po życiu”, „Niewinne oko nie istnieje”, „Święta Wojna”, „Inne Miasto” (razem z Elżbietą Janicką) i „Blue Pueblo” (razem z Grzegorzem Wróblewskim). Ostatnio wydał album „Słownik polsko-polski” (Wydawnictwo Karakter, 2019), rejestrujący fenomen powstających w Polsce murali, których autorzy określają siebie mianem patriotów.
18 listopada 2020 (środa), godz. 18.00
Tadeusz Różewicz i jego Redaktor
prowadzenie: Marcin Szyjka
spotkanie dostępne wyłącznie w formie transmisji online
Spotkanie z Janem Stolarczykiem, redaktorem naczelnym Wydawnictwa Dolnośląskiego (1987–2007).
Gość
Jan Stolarczyk – redaktor naczelny Wydawnictwa Dolnośląskiego (1987–2007). Przez wiele lat recenzent literacki miesięcznika „Odra”. Obecnie jest kuratorem spuścizny pisarskiej Tymoteusza Karpowicza, przez ponad 20 lat był sekretarzem i edytorem twórczości Tadeusza Różewicza. Mieszka we Wrocławiu.
25 listopada 2020 (środa), godz. 18.00
Chasydzi, czyli kto?
prowadzenie: Mariusz Urbanek
spotkanie dostępne wyłącznie w formie transmisji online
Spotkanie z prof. Marcinem Wodzińskim – autorem trylogii poświęconej historii i współczesności chasydyzmu na ziemiach polskich.
Gość
Prof. Marcin Wodziński – autor trylogii poświęconej historii i współczesności chasydyzmu na ziemiach polskich. Jest kierownikiem Katedry Judaistyki na Uniwersytecie Wrocławskim, badaczem chasydyzmu i autorem wielu książek na ten temat, m.in. „Chasydzkie centra pielgrzymkowe w Polsce, Groby cadyków w Polsce. O chasydzkiej literaturze nagrobnej i jej kontekstach” oraz najnowszych „Chasydyzm, wszystko co najważniejsze, Chasydyzm. Atlas historyczny” oraz – jako redaktor tomu – „Chasydyzm. Źródła, metody, perspektywy”. W 2011 roku został laureatem Nagrody Jana Karskiego i Poli Nireńskiej, a w 2020 otrzymał Nagrodę Specjalną „Polityki” za książkę „Chasydyzm. Atlas historyczny”, który opracował kartograficznie dr. hab. Waldemar Spallka z Zakładu Geoinformatyki i Kartografii UWr. „Atlas chasydyzmu” został wyłoniony spośród około 180 kandydatur. Jak napisał w imieniu jurorów red. Marian Turski, publikacja jest wydarzeniem o skali światowej.
Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”.
Patroni medialni: TVP Kultura, TVP Historia, TVP3 Wrocław, Radio Wrocław, Radio Ram, Radio Wrocław Kultura, Ale Historia