Tłumacz w muzeum: książki zbójeckie
Astrologowie ogłaszają, czyli jak tłumaczyć gry? – spotkanie z Ryszardem Chojnowskim
- 24 maja 2025 (sobota), godzina 17.00
- Muzeum Pana Tadeusza
Oddział Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
Rynek 6, Wrocław - Dziedziniec Kamienicy pod Złotym Słońcem
- wstęp wolny
- transmisja online z tłumaczeniem na Polski Język Migowy
W ramach cyklu „Tłumacz w muzeum: książki zbójeckie” zapraszamy na spotkanie z Ryszardem Chojnowskim.
Jak ma się przekład gry do przekładu literackiego? Na czym przekład gier polega? Czy za sprawą tłumaczeń audiowizualnych można na trwałe wejść do polszczyzny? Jak wygląda sytuacja tłumacza audiowizualnego i czym różni się od sytuacji tłumaczy literackich? Czy gry są formą literatury? Między innymi na te tematy porozmawiamy w cyklu „Tłumacz w muzeum: książki zbójeckie” z Ryszardem Chojnowskim, czyli Rysławem, legendą polskich tłumaczeń gier, producentem, autorem cyklu „Angielski dla graczy”. Spotkanie poprowadzi Krzysztof Cieślik, tłumacz, krytyk literacki i wydawca.
Spotkanie będzie transmitowane na żywo i tłumaczone na Polski Język Migowy.
Tłumaczy Anna Morawska.
Gość
Ryszard Chojnowski – tłumacz gier komputerowych z ponad dwudziestopięcioletnim doświadczeniem. Absolwent filologii angielskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie obronił pracę magisterską poświęconą twórczości J.R.R. Tolkiena. Na swoim koncie ma blisko czterysta lokalizacji gier, obejmujących różnorodne gatunki – od strategii i RPG po gry akcji i planszowe. Wśród jego najbardziej rozpoznawalnych przekładów znajdują się m.in. „Heroes of Might and Magic I–IV”, „Hearthstone”, „Bard's Tale”, wszystkie gry z serii „Diablo”, „Baldur’s Gate II” czy „Planescape: Torment”. Był również współtwórcą pierwszej części gry „Wiedźmin”. Współpracował z największymi polskimi i zachodnimi wydawcami gier. Jest założycielem firmy lokalizacyjnej Albion. Prowadzi kanał YouTube „Rysław”, na którym publikuje między innymi cykl „Gry Słów” (dawniej „Angielski dla graczy”), poświęcony zagadnieniom językowym, analizie przekładów i kontekstowi kulturowemu gier. W ramach cyklu „Tłumacz w muzeum: książki zbójeckie” w Muzeum Pana Tadeusza przedstawi ogólne spojrzenie na swoją drogę zawodową oraz ewolucję lokalizacji gier w Polsce – od pierwszych polonizacji po współczesne projekty realizowane dla globalnych marek.
Prowadzący
Krzysztof Cieślik (ur. 1985) – tłumacz, krytyk literacki, wydawca. Na stałe związany z „Plusem Minusem”, pisywał m.in. w „Polityce”, „Dwutygodniku”, „Twórczości”, „Nowych Książkach”. Doktorat poświęcił Norwidowi i antropologii ewolucjonistycznej. Opublikował zbiór wierszy „new sincerity / zapiski z późnego kapitalizmu”. Przekładał m.in. powieści Paula Bowlesa, Jonathana Safrana Foera, Hariego Kunzru, Douglasa Stuarta i Claire Keegan, a także opowiadania Phila Klaya, Harper Lee i Dona DeLillo oraz wiersze Charlesa Simica i Zeiny Hashem Beck.
Więcej o cyklu
„Tłumacz w muzeum” to cykl wydarzeń organizowany przez Muzeum Pana Tadeusza, prowadzony przez Gabinet Literacki im. Tadeusza Różewicza od 2018. W 2024 roku skupiał się na postaci Tadeusza Różewicza ze względu na dziesiątą rocznicę śmierci poety. W nowym cyklu zaś koncentruje się na tłumaczach lektur codziennych, kultury popularnej i tych, którzy kształtowali naszą czytelniczą osobowość. Innymi słowami – chcemy zaprosić osoby tłumaczące książki zbójeckie.
Inspiracją dla tytułu projektu była oczywiście twórczość Adama Mickiewicza, patrona Muzeum Pana Tadeusza. W „Dziadach” części IV Gustaw-Konrad mówi bowiem tak:
„Wszakże lubisz książki świeckie?…
Ach, te to, książki zbójeckie!
Młodości mojej niebo i tortury!
One zwichnęły osadę mych skrzydeł
I wyłamały do góry,
Że już nie mogłem na dół skręcić lotu”.
To więc dzieła, które, czytane przez Gustawa-Konrada w młodości, wpłynęły na jego światopogląd i emocje na tyle, że nadal funkcjonują w nim w wieku dorosłym i sprawczym. W zbiorowej świadomości termin ma bardziej pozytywny wydźwięk niż w dziele Mickiewicza. Odnosi się do tekstów czytanych niekoniecznie w młodości, które poruszyły czytelnika na tyle, że mimo upływu czasu żyją w nim nadal – i często spoglądamy na nie bardziej z nostalgią, wzruszeniem czy wdzięcznością. Bohaterami tej edycji będą więc również ci, bez których dzieł „zbójeckich” by nie było, czyli tłumacze-legendy. „Legendarne” będą tłumaczone przez nich dzieła, ale czasem także ich biografie, ze względu na translatorski dorobek.
W tej edycji będziemy gościć tłumaczy, którzy umilają czas, budują naszą wyobraźnię i przez których nie wykonujemy czasem swoich obowiązków, zatopieni w lekturze. Spotkamy się na przykład z Ingą Sawicką, tłumaczką kryminałów o morderstwach w małych szwedzkich miasteczkach, Jerzym Kochem – przekładającym z języka niderlandzkiego, niemieckiego i afrikaans, Tomaszem Kwietniem – tłumaczem z włoskiego między innymi dzieł Umberta Eco, a także tłumaczami komiksów, a nawet gier.
Spotkania będą odbywać się raz w miesiącu, od marca do listopada na dziedzińcu Muzeum Pana Tadeusza. W ramach tej edycji zaplanowaliśmy ponownie warsztaty – z tłumaczenia poezji oraz prozy, z języków „większych” i jednego „mniejszego”. Dodatkowo wszystkie spotkania będą transmitowane i możliwe do ponownego odtworzenia oraz tłumaczone na Polski Język Migowy.
Patroni medialni
Cykl organizowany we współpracy ze
Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
