Marzec 2019
w Muzeum Pana Tadeusza
W marcu zapraszamy do Muzeum Pana Tadeusza na trwającą ostatni miesiąc wystawę czasową Prawem naszym – zmartwychwstanie oraz nowo otwartą wystawę fotograficzną Tadeusz Różewicz w obiektywie Adama Hawałeja. Ponadto w programie znalazły się pokazy filmowe, wykłady, warsztaty, spotkania oraz slam poetycki i recital klarnetowo-fortepianowy.
Tadeusz Różewicz w obiektywie Adama Hawałeja
Tadeusz Różewicz fotografów zasadniczo nie lubił, albo udawał, że nie lubi. Dlatego nigdy nie zrobiłem mu typowej sesji. Moje zdjęcia powstawały spontanicznie i dobrowolnie, przy okazji rozmów, wspólnych spacerów. Całe nasze wspólne fotografowanie było odpowiedzią na impuls. Niechętnie uczestniczył w spotkaniach, nie znosił tłumu. Miał jednak w sobie coś niepowtarzalnego – spojrzenie, od którego biło ciepło i bezpośredniość. Fotografowałem go takim, jakim był – zwykłym człowiekiem. – Adam Hawałej fotografował Tadeusza Różewicza przez blisko ćwierć wieku. Pierwsze zdjęcie zrobił mu w roku 1986 w biurze sekretarza literackiego Teatru Polskiego, ostatnie w 2010 podczas prób Białego małżeństwa we Wrocławskim Teatrze Współczesnym. Nowo otwarta wystawa czasowa w Muzeum Pana Tadeusza prezentuje dwadzieścia cztery wielkoformatowe fotografie poety, które stanowią opowieść o jego życiu zawierająca się między pierwszym i ostatnim zdjęciem zrobionym mu przez Adama Hawałeja. Ekspozycję można oglądać bezpłatnie od 28 lutego do 19 maja 2019.
Niepodległość i Marszałek – dzieje mitu
Trwająca od 11 grudnia 2018 do 24 marca 2019 wystawa Prawem naszym – zmartwychwstanie to wielowątkowa opowieść o polskich drogach do wolności. Ekspozycja oraz towarzyszący jej program edukacyjny wchodzą w dialog z wystawą stałą Muzeum Pana Tadeusza, rozwijając ważne wątki historyczne i uzupełniając program literacki. Kontynuacja wystawy w przestrzeni ekspozycji Misja: Polska pokazuje, jak pielęgnowano w kraju i na emigracji pamięć o niepodległości utraconej po zaledwie dwudziestu latach. Dzień 11 listopada i postać Józefa Piłsudskiego stały się po wrześniu 1939 symbolami odebranej Polakom wolności. W tej części wystawy prezentowane są gazetki i ulotki Polskiego Państwa Podziemnego, wydawnictwa emigracji londyńskiej podtrzymującej pamięć o Niepodległej, świadectwa odradzania się mitu II Rzeczypospolitej w PRL w latach siedemdziesiątych XX wieku oraz przykłady bardzo intensywnego wykorzystywania symboliki II Rzeczypospolitej w okresie stanu wojennego: podziemne znaczki pocztowe, banknoty i grafiki. Tym bardziej spektakularne, im bardziej cenzura starała się je ograniczać. Można także wysłuchać audycji Radia Wolna Europa ze wspomnieniami ludzi, którzy byli ojcami niepodległości, m.in. Józefa Hallera i Kazimierza Sosnkowskiego, a także zobaczyć prezentację „Piłsudscy”, złożoną z wizerunków aktorów wcielających się w postać Józefa Piłsudskiego. W sobotę 9 mara 2019 zapraszamy na ostatnie oprowadzanie kuratorskie po wystawie zatytułowane Niepodległość i Marszałek – dzieje mitu, które poprowadzi Mariusz Urbanek. Z tej okazji przez cały weekend 9–10 marca 2019 wstęp do muzeum kosztuje tylko złotówkę.
Kino w Muzeum Pana Tadeusza
Rodząca się w II Rzeczypospolitej kinematografia chętnie sięgała po tematy dotyczące historii najnowszej Polski: okresu zaborów, I wojny światowej i momentu odzyskanie niepodległości. Początkowo w filmach dominowały wątki patriotyczne i propagandowe, w późniejszych latach coraz częściej pojawiały się elementy melodramatyczne i komediowe. Od stycznia tego roku, w każdy wtorek, w nowej przestrzeni muzealnego kina odbywają się kameralne projekcje z cyklu W starym kinie – Filmy Niepodległej. Prezentowane filmy zostały ułożone według chronologii przedstawianej w nich tematyki. W marcu będziemy mieli okazję zobaczyć cztery ostatnie tytuły: Mogiła nieznanego żołnierza, Dla Ciebie Polsko, Cud nad Wisłą oraz Śluby ułańskie. Wszystkie pokazy poprzedzone są eksperckimi prelekcjami.
Współbrzmienia – koncert kameralny
Kolejny recital z cyklu Współbrzmienia, podczas którego w Salonie romantycznym Muzeum Pana Tadeusza wystąpią klarnecistka Barbara Borowicz i pianistka Anna Miernik odbędzie się 10 marca 2019. W programie koncertu znajdują dzieła ukazujące różnorodność klarnetowej muzyki polskiej. Recital rozpocznie się Nokturnem op. 9 nr 2 Fryderyka Chopina w interesującej aranżacji na klarnet i fortepian, dokonanej przez instrumentalistki. Następnie zabrzmi piękny, romantyczny Romans Piotra Rytla. Kolejną kompozycją jest Recitativo i Allegretto Grzegorza Fitelberga, propagatora oraz wybitnego przedstawiciela polskiej kultury muzycznej. Utwór został napisany dla klarnecisty Siemiona Andrejewicza Bejlezowa w 1918 roku. Usłyszymy także dwa dzieła Felixa Nowowiejskiego na fortepian solo, które nawiązują do folkloru polskiego – Borowiak zainspirowany został tańcem z regionu Kaszub, a Mazurek koresponduje z mazurkami pisanymi przez Fryderyka Chopina i Karola Szymanowskiego. W dalszej kolejności zabrzmi Krakowiak na klarnet i fortepian zapomnianego kompozytora Witolda Friemanna, który tworzył w duchu romantyzmu, wplatając w swoją twórczość pierwiastki patriotyczne. Natomiast Sonatinę na klarnet i fortepian Antoniego Szałowskiego z 1936 roku charakteryzuje przede wszystkim równowaga między treścią emocjonalną, konstrukcyjną oraz przejrzystością faktury. To cechy właściwe muzyce okresu neoklasycznego, którego główną ideą jest czerpanie wzorów z przeszłości, uznanych za klasyczne, i wzbogacenie ich nowoczesnymi środkami techniki kompozytorskiej (co wyraźnie słychać właśnie w Sonatinie). Zupełnie inny styl reprezentuje Fragment H Zbigniewa Andrzeja Lamparta. Utwór charakteryzuje się minimalizmem i kontemplacyjnym wydźwiękiem, a jego głównym czynnikiem wyrazowym jest barwa. Na zakończenie recitalu zabrzmią energetyczne, pełne wigoru i radości, ze środkową częścią kantylenową, Trzy miniatury Krzysztofa Pendereckiego, który w 2018 roku obchodzi jubileusz 85. rocznicy urodzin.
Spotkania Gabinetów Świadków Historii
W marcu kontynuujemy cieszące się popularnością spotkania związane tematycznie z wystawą stałą Misja: Polska. W ramach cyklu Środy nad książką 6 marca 2019 zapraszamy na spotkanie z prof. dr hab. Bożeną Szaynok z Uniwersytetu Wrocławskiego poświęcone książce jej autorstwa: Z historią i Moskwą w tle: Polska a Izrael 1944–1968, opisującej pogmatwane dzieje relacji dyplomatycznych, politycznych i społecznych dwóch narodów po II wojnie światowej. Rozmowę poprowadzi dr Małgorzata Preisner-Stokłosa. Natomiast 21 marca 2019 zaplanowaliśmy kolejne wydarzenie z serii Misja: Polska. Misja: Wrocław, którego gościem będzie prof. dr hab. Romuald Łuczyński z Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, autor książek i artykułów o tematyce dolnośląskiej w tym książki W dni bezciastkowe lody tylko owocowe. Gastronomia wrocławska w latach 1945–1956. Rozmowę poprowadzi Marcin Szyjka.
Laboratorium historii najnowszej
Od marca zapraszamy młodzież od 14 do 26 roku życia do udziału w innowacyjnym cyklu zajęciowym Muzeum Pana Tadeusza. Pretekstem do zgłębiania historii najnowszej Polski będzie wystawa Misja: Polska, na tle której, poprzez aktywne działania warsztatowe, uczestnicy poznają najbardziej intrygujące fakty historyczne XX wieku. Podczas pierwszych z serii niekonwencjonalnych zajęć dowiemy się, jak wyglądały brawurowe akcje organizowane w konspiracji przez Polskie Państwo Podziemne oraz poznamy tajne techniki szyfrowania i kodowania wiadomości.
Więzień 4427. Władysław Bartoszewski w Auschwitz
Władysław Bartoszewski trafił do Obozu Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu we wrześniu 1940 r. jako niespełna 18-letni mężczyzna. Podczas pierwszego porannego apelu usłyszał z ust zastępcy komendanta obozu: „Komin to jedyna droga na wolność”. Władysław Bartoszewski był jednak jedną z około dwóch tysięcy osób w historii obozu, którym udało się z niego wyjść nie tracąc życia. To będzie opowieść o człowieku, który przeżył piekło Auschwitz i musiał się z tego doświadczenia tłumaczyć przez całe życie. 31 marca 2019 zapraszamy na spotkanie z cyklu Polska, ludzie, czas. Niedzielne oprowadzanie po wystawach stałych muzeum, które w przestrzeni wystawy Misja: Polska poprowadzi historyk, dr Anita Musialska.
Rzecz o tym, jak dawniej podróżowała młodzież
Jakich przestróg udzielił Zbigniew Ossoliński swojemu synowi Jerzemu, gdy ten udawał się do Lowanium? Jak przedstawiono edukacyjne walory podróżowania we wskazówkach dla Janusza Radziwiłła? Jakie zalecenia dawał swoim jadącym do Krakowa i Paryża synom Jakub Sobieski, ojciec króla polskiego Jana III? Już 7 marca 2019 zapraszamy na spotkanie z prof. zw. dr hab. Dorotą Żołądź-Strzelczyk i dr Małgorzatą Ewą Kowalczyk organizowane we współpracy z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, podczas którego usłyszymy wykład pt. Wskazówki dotyczące życia codziennego w nowożytnych instrukcjach podróżnych z terenów Rzeczypospolitej oraz będziemy mieli możliwość spojrzenia na Polskę szlachecką z perspektywy wystawy stałej Rękopis „Pana Tadeusza”. Spotkanie poprowadzi dr Monika Bronowicka.
Rozmowy polsko-ukraińskie – Olga Tokarczuk i Jurij Andruchowycz
Wierzcie mi, nic pożądańszego, a nic trudniejszego na ziemi, jak prawdziwa rozmowa – zainspirowani tymi słowami Adama Mickiewicza organizatorzy festiwalu WROCloveUKRAINA zapraszają na cykl spotkań pt. „Rozmowy polsko-ukraińskie”, który odbywać się będzie w Muzeum Pana Tadeusza. Do rozmów przy udziale publiczności zaproszeni zostaną znani intelektualiści, twórcy oraz aktywiści z Polski i Ukrainy. Formuła spotkań będzie miała charakter otwarty, zgodnie z wywiedzioną z greckiej filozofii koncepcją, mówiącą że dialog to pewna zasada myślenia określająca ludzką kondycję. Jak pisał Hans-Georg Gadamer, rozmowa jest rozmową nie dzięki temu, iż doświadczyliśmy w niej czegoś nowego, a dlatego, iż napotkaliśmy w drugim człowieku coś, czego jeszcze w naszym doświadczeniu świata nie spotkaliśmy. Cykl 7 marca 2019 otworzy rozmowa wybitnych twórców współczesnej literatury: Olgi Tokarczuk i Jurija Andruchowycza, którą poprowadzi Marcin Hamkało.
Współcześni romantycy
Od marca rozpoczynamy kolejny semestr organizowanego wspólnie z Uniwersytetem SWPS cyklu Współcześni romantycy, w ramach którego zaproszeni do Muzeum Pana Tadeusza goście ze współczesnej, naukowej perspektywy przyglądają się zagadnieniom charakterystycznym dla kultury romantycznej, które są aktualne również dzisiaj. Motywem przewodnim wiosennego cyklu wykładów jest świadome i nieświadome kreowanie wizerunku w literaturze oraz w życiu. 16 marca 2019 zapraszamy na spotkanie pt. „Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”. Potrzeba przynależności do grupy w wizerunku indywidualnym, które poprowadzi dr hab. Tomasz Grzyb.
Slam poetycki
Slam to rodzaj turnieju poetyckiego, w którym udział biorą amatorzy, a jury stanowi zgromadzona publiczność. Każdy z uczestników przedstawia jeden, maksymalnie trzyminutowy utwór poetycki w dowolnej formie. Zwycięzcą zostaje osoba, której występ oceniono najwyżej. Turniej ten ma charakter miejski i amatorski. 22 marca 2019 w Muzeum Pana Tadeusza odbędzie się trzecia edycja slamu poetyckiego organizowanego przez członków Projektu L.A.S. (Literacka Aktywność Studencka) – do udziału w turnieju uprawnieni są studenci Uniwersytetu Wrocławskiego; w szczególności zapraszamy studentów wrocławskiej Filologii polskiej oraz Kultury i praktyki tekstu. Slam ma na celu zachęcenie mniej odważnych twórców do wyciągnięcia swoich utworów z szuflad i zaprezentowania ich publiczności.
Filmy Różewiczów – zapowiedź nowej wystawy
Filmowa przygoda braci Różewiczów: Janusza, Tadeusza i Stanisława zaczęła się przed II wojną światową w radomskim Kinoteatrze „Kinema”. …była jedynym kinem w Radomsku. Właścicielem była Ochotnicza Straż Ogniowa. Bilet normalny kosztował 50 groszy, na poranki 25. Na balkonie mieściły się loże – starosty i komisarza policji. Pierwszy raz zaprowadziła mnie do kina mama, lubiła oglądać filmy.(…) Wreszcie nadchodziła ciemnowłosa kasjerka z teczką, w której przynosiła bilety. Była piękna. Z jej nadejściem zbliżała się chwila, kiedy otworzą się drzwi „Kinemy”, znajdę się na widowni i z ekranu spłynie na mnie świat niezwykłych obrazów i emocji – wspominał Stanisław Różewicz w książce Było, minęło… W kuchni i na salonach X Muzy. Po wojnie Stanisław (1924–2008) został reżyserem filmowym, Tadeusz (1921–2014) poetą i dramaturgiem. Najstarszy, Janusz, został rozstrzelany przez Niemców w 1944. Stanisław debiutował filmem dokumentalnym Ulica Brzozowa w 1947 roku, na debiut fabularny czekał do roku 1953; była to Trudna miłość na podstawie prozy Romana Bratnego. Tadeusz był współscenarzystą dziewięciu filmów brata, ostatni powstał na podstawie jego opowiadania. Przy czterech filmach współpracował z nimi Kornel Filipowicz (1913–1990). Tworzyli nieformalną spółkę filmową „Miczura-Film”, która nazwę otrzymała po kotce Filipowicza. Pod koniec marca zaprezentujemy w Muzeum Pana Tadeusza wystawę planszową, która przybliży filmową twórczość braci Różewiczów, a już od początku kwietnia zaprosimy na nowy cykl w muzealnym kinie, w ramach którego zaprezentujemy projekcje dziesięciu filmów w reżyserii Stanisława Różewicza. Szczegóły już wkrótce.
Zapraszamy do Muzeum Pana Tadeusza!
Program na marzec 2019
- 2 marca 2019 (sobota), godz. 16.00
Chusteczkę batystową białą w ręku zwija. Warsztaty hafciarskie
z cyklu By życie uprzyjemnić. Warsztaty szlacheckie.
prowadzenie: Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej i Kostiumingu „Krynolina”
>>więcej informacji - 5 marca 2019 (wtorek), godz. 17.00
Mogiła nieznanego żołnierza – pokaz filmu archiwalnego
z cyklu W starym kinie – Filmy Niepodległej
w ramach wystawy Prawem naszym – zmartwychwstanie
prowadzenie: Joanna Flisek
>>więcej informacji - 6 marca 2019 (środa), godz. 15.00
Teofil w konspiracji – warsztaty dla osób w wieku od 14 do 26 lat
z cyklu Laboratorium historii najnowszej
prowadzenie: dr Monika Bronowicka
>>więcej informacji
- 6 marca 2019 (środa), godz. 17.00
Polacy i Żydzi. Z historią i Moskwą w tle
z cyklu Środy nad książką
gość: prof. dr hab. Bożena Szaynok
prowadzenie: dr Małgorzata Preisner-Stokłosa
>>więcej informacji
- 7 marca 2019 (czwartek), godz. 19.00
Rozmowy polsko-ukraińskie
spotkanie z Olgą Tokarczuk i Jurijem Andruchowyczem
prowadzenie: Marcin Hamkało
>>więcej informacji - 9 marca 2019 (sobota), godz. 16.00
Niepodległość i Marszałek – dzieje mitu
oprowadzanie kuratorskie na wystawie
Prawem naszym – zmartwychwstanie
prowadzenie: Mariusz Urbanek
>>więcej informacji - 10 marca 2019 (niedziela), godz. 18.00
Recital klarnetowo-fortepianowy
z cyklu Współbrzmienia
Barbara Borowicz / klarnet
Anna Miernik / fortepian
>>więcej informacji - 12 marca 2019 (wtorek), godz. 17.00
Dla Ciebie Polsko – pokaz filmu archiwalnego
z cyklu W starym kinie – Filmy Niepodległej
w ramach wystawy Prawem naszym – zmartwychwstanie
prowadzenie: Joanna Flisek
>>więcej informacji - 16 marca 2019 (sobota), godz. 17.00
Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego. Potrzeba przynależności do grup w wizerunku indywidualnym
z cyklu Współcześni romantycy
prowadzenie: Uniwersytet SWPS
>>więcej informacji - 19 marca 2019 (wtorek), godz. 17.00
Cud nad Wisłą – pokaz filmu archiwalnego
z cyklu W starym kinie – Filmy Niepodległej
w ramach wystawy Prawem naszym – zmartwychwstanie
prowadzenie: Joanna Flisek
>>więcej informacji - 21 marca 2019 (czwartek), godz. 17.00
Lody tylko owocowe – powojenna gastronomia Wrocławia
z cyklu Misja: Polska. Misja: Wrocław
gość: prof. Romuald M. Łuczyński
prowadzenie: Marcin Szyjka
>>więcej informacji - 22 marca 2019 (piątek), godz. 18.00
Slamfil w muzeum
prowadzenie: Aleksandra Bielecka
>>więcej informacji - 26 marca 2019 (wtorek), godz. 17.00
Śluby ułańskie – pokaz filmu archiwalnego
z cyklu W starym kinie – Filmy Niepodległej
w ramach wystawy Prawem naszym – zmartwychwstanie
prowadzenie: Mariusz Urbanek
>>więcej informacji - 31 marca 2019 (niedziela), godz. 12.00
Więzień 4427. Władysław Bartoszewski w Auschwitz
z cyklu Polska, ludzie, czas. Niedzielne oprowadzania po wystawach stałych
prowadzenie: Anita Musialska
>>więcej informacji
